Trzy litery ISO oznaczają Międzynarodową Organizację Normalizacyjną z siedzibą w Genewie.
Co to znaczy ISO?
Założona w 1947 r. niezależna i działająca globalnie organizacja pozarządowa, której celem jest opracowywanie i publikowanie norm międzynarodowych.
ISO w liczbach (stan na 2019 r.):
- 164 członków jako wyłączne przedstawicielstwa poszczególnych krajów; w Niemczech jest to DIN (Niemiecki Instytut Normalizacyjny) w Berlinie
- 23 196 obowiązujących norm międzynarodowych stosowanych na całym świecie
- 785 komitetów technicznych (TC) i podkomitetów (SC) opracowujących normy
Czym są normy ISO?
Normy ISO to międzynarodowe standardy, które przyczyniają się do poprawy jakości i bezpieczeństwa towarów i usług, a także ułatwiają ich wymianę między krajami i firmami. Ponadto normalizacja ma na celu promowanie współpracy między instytucjami i firmami w dziedzinie biznesu, technologii i nauki.
Normy ISO określają wymagania dotyczące jakości produktów, świadczenia usług, a także systemów zarządzania i związanych z nimi procesów, m.in. w dziedzinie technologii, produkcji, środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy, medycyny, zgodności z przepisami oraz bezpieczeństwa żywności. Ich stosowanie ma wpływ na praktycznie każdą firmę i gospodarstwo domowe. Według WTO (Światowej Organizacji Handlu), oprócz Organizacji Międzynarodowej, jeszcze dwie inne organizacje mogą opracowywać i publikować normy międzynarodowe: IEC (często we współpracy z ISO) w dziedzinie elektrotechniki oraz ITU w dziedzinie telekomunikacji.
Opracowane normy (lub projekty norm) są publikowane m.in. w miesięcznym Biuletynie ISO oraz w Podręcznikach Norm. W celach identyfikacyjnych, oprócz skrótu wydawcy (np. ISO lub IEC), otrzymują one numer z przedziału od 1 do 99999. W ten sposób, zgodnie z decyzją Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej, wszystkie główne normy, które mogą być certyfikowane, kończą się na 01.
W przedsiębiorstwach jedną z najbardziej znanych norm ISO jest norma ISO 9001. Została ona po raz pierwszy opublikowana w 1987 r. jako podstawa do wdrażania i certyfikacji systemu zarządzania jakością (wówczas znana jako "Model dla systemów zapewnienia jakości") i była wielokrotnie nowelizowana, niektóre gruntownie, ostatnio w 2015 r. W Przeglądzie ISO 2019 odnotowano prawie 1 milion ważnych certyfikatów ISO 9001 na całym świecie w okresie objętym badaniem.
Każdy, kto często robi zdjęcia, zna normy ISO, na przykład z zakresu ustawiania czułości na światło. Jest ona zdefiniowana w normie ISO 5800. Na tej podstawie w fotografii istnieją ustawienia takie jak ISO 6400 dla bardzo czułych na światło zdjęć w ciemności.
W jaki sposób tworzone są normy ISO?
- Etapprzygotowawczy/propozycja (NP - New Work Item Proposal)
Właściwy komitet normalizacyjny lub podkomitet zbiera i ocenia nowe propozycje normalizacyjne. - Etap roboczy(Working Draft - WP)
Grupa robocza złożona z ekspertów przygotowuje pierwsze projekty.
Etap komitetu (CD - Committee Draft)
Komitet normalizacyjny, składający się z przedstawicieli krajowych, przygotowuje projekt komitetu. - Etap ankiety(DIS - Draft International Standard)
Komitet normalizacyjny przygotowuje projekt ankiety i publikuje go w celu uzyskania komentarzy i możliwości głosowania. Jeśli poparcie członków nie przekracza 75%, przygotowuje się drugi DIS. Zatwierdzony DIS można zazwyczaj już nabyć, w Niemczech w wydawnictwie Beuth Verlag. - Etap zatwierdzania (FDIS - Final Draft InternationalStandard)
Komitet normalizacyjny przygotowuje ostateczny projekt i publikuje go do skomentowania i głosowania. Jeśli FDIS zostanie zatwierdzony większością dwóch trzecich głosów członków, przechodzi do etapu publikacji. Etap FDIS może być pominięty, jeśli jest to konieczne, jeśli DIS jest bardzo szeroko akceptowany. - Etappublikacji (norma ISO)
Norma międzynarodowa jest publikowana, m.in. w miesięcznym Biuletynie ISO i w tak zwanych Podręcznikach Norm.
Najpóźniej po pięciu latach sprawdza się, czy treść normy jest nadal aktualna. Jeśli istnieje potrzeba poprawy, norma jest nowelizowana. Jeśli normy nie da się uaktualnić w ramach rewizji przy rozsądnym nakładzie pracy, jest ona wycofywana (po okresie przejściowym) i zastępowana nową normą.
Co oznacza norma DIN EN ISO?
Normy opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną mają moc obowiązującą w skali międzynarodowej. Jeśli są one uznawane w UE, do normy dodaje się skrót "EN". Jeśli normy ISO i EN są również przyjęte przez krajową instytucję normalizacyjną, taką jak niemiecka DIN, norma jest opatrzona ich dodatkowym skrótem, np.
Niemiecka norma DIN jest znana konsumentom przede wszystkim z formatów papieru, na przykład DIN A4. Taka kartka papieru ma znormalizowane wymiary 210 x 297 milimetrów. Ogólnie rzecz biorąc, formaty papieru są standaryzowane zgodnie z normą DIN 476 w Niemczech, EN 20216 w Europie i ISO 216 na świecie.
Czy wiesz, że system DQS powstał w 1985 r. z inicjatywy DIN (Niemieckiego Instytutu Normalizacyjnego) i Niemieckiego Stowarzyszenia na rzecz Jakości (DGQ)?
Newsletter DQS
Bądź na bieżąco i zapisz się do naszego newslettera!
Autor
Ute Droege
Ekspert DQS ds. systemów zarządzania jakością, wieloletni auditor i doświadczony trener ISO 9001.
Loading...