De drie letters ISO staan voor de Internationale Organisatie voor Normalisatie, gevestigd in Genève.
Wat betekent ISO?
De onafhankelijke en wereldwijd actieve niet-gouvernementele organisatie, opgericht in 1947, heeft als doel internationale normen te ontwikkelen en te publiceren.
ISO in cijfers (vanaf 2019):
- 164 leden als exclusieve landenvertegenwoordigingen; in Duitsland is dat het DIN (Duits Instituut voor Normalisatie) in Berlijn
- 23.196 geldige internationale normen die wereldwijd worden toegepast
- 785 technische commissies (TC) en subcommissies (SC) om de normen te ontwikkelen
Wat zijn ISO-normen?
ISO-normen zijn internationale normen die de kwaliteit en de veiligheid van goederen en diensten helpen verbeteren en, niet in het minst, de uitwisseling ervan tussen landen en bedrijven vergemakkelijken. Bovendien is normalisatie bedoeld om de samenwerking tussen instellingen en bedrijven in het bedrijfsleven, de technologie en de wetenschap te bevorderen.
ISO-normen stellen eisen aan de kwaliteit van producten, de prestaties van diensten, alsmede aan beheersystemen en de betrokken processen op het gebied van onder meer technologie, productie, milieu, gezondheid en veiligheid op het werk, geneeskunde, conformiteit en voedselveiligheid. De toepassing ervan heeft gevolgen voor praktisch elk bedrijf en elk particulier huishouden. Naast de Internationale Organisatie kunnen volgens de WTO (Wereldhandelsorganisatie) nog twee andere organisaties internationale normen ontwikkelen en publiceren: IEC (vaak in samenwerking met ISO) in de elektrotechniek en ITU in de telecommunicatie.
De ontwikkelde normen (of ontwerp-normen) worden onder meer gepubliceerd in het maandelijkse ISO Bulletin en in de Standards Handbooks. Om ze te kunnen identificeren krijgen ze naast de afkorting van de uitgever (bv. ISO of IEC) een nummer tussen 1 en 99999. Volgens een besluit van de Internationale Organisatie voor normalisatie eindigen alle belangrijke normen die kunnen worden gecertificeerd op 01.
In het bedrijfsleven is ISO 9001 een van de bekendste ISO-normen. Het werd voor het eerst gepubliceerd in 1987 als de basis voor het implementeren en certificeren van een kwaliteitsmanagementsysteem (toen bekend als het "Model voor kwaliteitsborgingssystemen") en is verschillende keren herzien, sommige uitvoerig, de meest recente in 2015. De ISO Survey 2019 registreert wereldwijd bijna 1 miljoen geldige ISO 9001-certificaten in de bestreken periode.
Wie vaak fotografeert, is bekend met de ISO-normen, bijvoorbeeld van de instelling van de lichtgevoeligheid. Deze is gedefinieerd in ISO 5800. Hiervan afgeleid zijn er in de fotografie instellingen als ISO 6400 voor zeer lichtgevoelige opnamen in het donker.
Hoe komen ISO-normen tot stand?
- Voorbereidende fase/Voorstelfase (NP - New Work Item Proposal)
De verantwoordelijke normcommissie of subcommissie verzamelt en evalueert nieuwe normalisatievoorstellen. - Working Draft (WP)
Een werkgroep van deskundigen bereidt de eerste ontwerpen voor.
Comitéfase (CD - Committee Draft)
De normcommissie, bestaande uit nationale vertegenwoordigers, stelt een comitéontwerp op. - Enquêtestadium (DIS - Draft International Standard)
De normcommissie bereidt een enquêteontwerp voor en publiceert dit voor commentaar en stemming. Als de goedkeuring van de leden onder 75% blijft, wordt een tweede DIS opgesteld. Een goedgekeurde DIS kan meestal al worden aangeschaft, in Duitsland bij Beuth Verlag. - Goedkeuringsfase (FDIS - Final Draft International Standard)
De normcommissie bereidt het definitieve ontwerp voor en publiceert het voor commentaar en stemming. Als de FDIS wordt goedgekeurd door een tweederde meerderheid van de leden, gaat het naar de publicatiefase. De FDIS-fase kan eventueel worden overgeslagen als de DIS zeer breed wordt aanvaard. - Publicatiestadium (ISO-norm)
De internationale norm wordt gepubliceerd, onder meer in het maandelijkse ISO-bulletin en in de zogenaamde Standard Handbooks.
Uiterlijk na vijf jaar wordt nagegaan of de inhoud van een norm nog steeds state of the art is. Als er behoefte is aan verbetering, wordt de norm herzien. Als de norm niet met een redelijke inspanning in een herziening kan worden geactualiseerd, wordt hij (na een overgangsperiode) ingetrokken en vervangen door een nieuwe norm.
Wat betekenen DIN EN ISO?
De door de Internationale Organisatie voor Normalisatie ontwikkelde normen hebben internationale geldigheid. Als ze binnen de EU worden erkend, wordt de afkorting "EN" aan de norm toegevoegd. Als de ISO- en EN-normen ook door een nationale normalisatie-instelling, zoals het Duitse DIN, worden overgenomen, krijgt de norm hun aanvullende afkorting, bijvoorbeeld "DIN EN ISO".
De Duitse DIN-norm is bij de consument vooral bekend voor papierformaten, bijvoorbeeld DIN A4. Zo'n vel papier heeft de gestandaardiseerde afmetingen van 210 x 297 millimeter. In het algemeen worden papierformaten gestandaardiseerd volgens DIN 476 in Duitsland, EN 20216 in Europa en ISO 216 internationaal.
Wist u dat DQS in 1985 is voortgekomen uit het DIN (Duits Instituut voor Normalisatie) en de Duitse Maatschappij voor Kwaliteit (DGQ)?
DQS-nieuwsbrief
Blijf op de hoogte en abonneer u op onze nieuwsbrief!
Auteur
Ute Droege
DQS-expert voor kwaliteitsmanagementsystemen, sinds lange tijd auditor en ervaren trainer voor ISO 9001.
Loading...