Neutralność CO2: Jak ją osiągnąć

• Polityczne bodźce dla ochrony klimatu
• Sieci i standardy jako czynniki napędzające ochronę klimatu
• Społeczeństwo jako siła napędowa dla neutralności_CO2 i ochrony klimatu
• Biznes jako siła napędowa ochrony klimatu
• Zarządzanie klimatem i neutralność_CO2 - klasyfikacja
• Rachunkowość gazów cieplarnianych jako punkt wyjścia
• Proces według ISO 14064
• Jak osiągnąć neutralność_CO2 - wnioski
• DQS: Simply leveraging Quality.

Neutralność_CO2 - definicja

W wąskim znaczeniu termin neutralność_CO2 oznacza, że nie jest emitowany żaden CO2 lub że emisje_CO2 są w pełni kompensowane. Kontekst działania, który jest_neutralny pod względem CO2 w tym sensie, nie zwiększa stężenia gazu cieplarnianego_CO2 w atmosferze, ale może mieć inne wpływy na klimat, na przykład poprzez emisję innych gazów cieplarnianych, takich jak metan lub podtlenek azotu lub - w przykładzie lotnictwa - poprzez zmianę zachmurzenia. Neutralność_CO2 nie jest więc synonimem neutralności klimatycznej lub neutralności gazów cieplarnianych. [...] Neutralność klimatyczna oznacza, że dany proces lub działalność nie wpływa na klimat. Źródło: Wikipedia

Polityczne bodźce dla ochrony klimatu

W 1997 roku w japońskim Kioto odbyła się Konferencja Klimatyczna, na której przyjęto "Protokół z Kioto". Protokół ten ustanowił Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, która po raz pierwszy określiła prawnie wiążące zobowiązania do ograniczenia i redukcji emisji gazów cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla (_CO2), metan (CH4) i podtlenek azotu (N2O), a także fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów), takich jak zawierające wodór wodorofluorowęglowodory (HFC), perfluorowęglowodory (PFC) i sześciofluorek siarki (SF6).

Porozumienie weszło w życie w 2005 roku. Po nim nastąpiły dwa okresy zobowiązań. Po pierwszym z nich, trwającym od 2008 do 2012 roku, państwa uczestniczące w porozumieniu stwierdziły, że pożądane cele klimatyczne nie zostały osiągnięte. Doprowadziło to do drugiego okresu zobowiązań, który trwał od 2013 do 2020 roku.

Aby utrzymać międzynarodowy proces ochrony klimatu po 2020 roku, zaistniała potrzeba zawarcia kolejnego porozumienia w sprawie ochrony klimatu. W 2015 roku przyjęto więc "Paryskie porozumienie klimatyczne", w którym po raz pierwszy określono konkretny cel ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej dwóch stopni w stosunku do epoki przedprzemysłowej.

W 1997 roku w Kioto w Japonii odbyła się konferencja klimatyczna, na której przyjęto "Protokół z Kioto". Protokół ten ustanowił Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, która po raz pierwszy ustanowiła prawnie wiążące zobowiązania do ograniczenia i redukcji emisji gazów cieplarnianych takich jak dwutlenek węgla_(CO2), metan (CH4) i podtlenek azotu (N2O), a także fluorowanych gazów cieplarnianych (F-gazów) takich jak zawierające wodór wodorofluorowęglowodory (HFC), perfluorowęglowodory (PFC) i sześciofluorek siarki (SF6).

Porozumienie weszło w życie w 2005 roku. Po nim nastąpiły dwa okresy zobowiązań. Po pierwszym z nich, trwającym od 2008 do 2012 roku, państwa uczestniczące w porozumieniu stwierdziły, że pożądane cele klimatyczne nie zostały osiągnięte. Doprowadziło to do drugiego okresu zobowiązań, który trwał od 2013 do 2020 roku.

Aby utrzymać międzynarodowy proces ochrony klimatu po 2020 roku, zaistniała potrzeba zawarcia kolejnego porozumienia w sprawie ochrony klimatu. W 2015 roku przyjęto więc "Paryskie porozumienie klimatyczne", w którym po raz pierwszy określono konkretny cel ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu znacznie poniżej dwóch stopni w stosunku do epoki przedprzemysłowej.

Neutralność_CO2 w Niemczech do 2050 r.

Na poziomie europejskim Protokół z Kioto dał początek unijnemu handlowi emisjami. Jest on uważany za instrument ograniczania emisji gazów cieplarnianych, ponieważ tylko ograniczona liczba praw do emisji może być emitowana i handlowana na rynku. W Niemczech w 2016 roku przyjęto Plan Ochrony Klimatu 2050. Jego celem jest osiągnięcie do tego czasu szerokiej neutralności_CO2.

W październiku 2019 roku Niemcy opublikowały Program Ochrony Klimatu 2030, który służy realizacji i konkretyzacji Planu Ochrony Klimatu 2050. Zawiera on konkretne cele i środki, w tym zmienioną federalną ustawę o ochronie klimatu.

Dzięki tej ustawie rząd federalny zaostrzył wymagania i wyznaczył corocznie zmniejszające się emisje gazów cieplarnianych dla wielu sektorów, na przykład transportu, przemysłu, budynków. Do 2030 roku emisja_CO2 ma zostać zredukowana o 65 procent w stosunku do poziomu z 1990 roku. Do 2045 roku Niemcy mają osiągnąć neutralność pod względem gazów cieplarnianych. Odpowiednie ministerstwa są odpowiedzialne za monitorowanie powodzenia realizacji celów oraz za ewentualne działania następcze.

Sieci i standardy jako siły napędowe dla ochrony klimatu

Sieci i standardy zrównoważonego rozwoju wspierają kwestię ochrony klimatu i neutralności_CO2. Należą do nich na przykład Global Compact, Global Reporting Initiative (GRI) lub niemiecki kodeks zrównoważonego rozwoju (DNK), które zawierają wytyczne dotyczące raportowania niefinansowego i poruszają kwestię gazów cieplarnianych. Ponadto istnieją Cele Zrównoważonego Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, które zostały przyjęte w 2015 roku i weszły w życie w 2017 roku. Są one częścią Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. W 17 Celach Zrównoważonego Rozwoju jednym z nich jest "działanie w sprawie zmian klimatu".

Społeczeństwo jako siła napędowa dla neutralności_CO2 i ochrony klimatu

Wytwarzanie gazów cieplarnianych takich jak_CO2 opiera się zasadniczo na działalności człowieka, takiej jak intensywne wykorzystanie paliw kopalnych i paliw opartych na węglu. Aby osiągnąć wyznaczone cele i np. neutralność_CO2, potrzebne są wszystkie podmioty: firmy, organizacje pozarządowe, jak również osoby prywatne, które mogą wywierać duży nacisk w kierunku firm_neutralnych pod względem CO2. Konsumenci mogą pomóc w sterowaniu kwestią neutralności_CO2 poprzez swoje zachowania konsumpcyjne. Kwestie zrównoważonego rozwoju są obecnie również ważnym, stale rosnącym czynnikiem w konkurencji korporacyjnej, na przykład przy poszukiwaniu nowych pracowników.

Biznes jako siła napędowa dla ochrony klimatu

Nawet przedsiębiorcy nie mogą dłużej ignorować kwestii ochrony klimatu. Wielu klientów stawia obecnie wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju w łańcuchach dostaw, a konkretnie kwestii klimatycznych. Niektóre duże przedsiębiorstwa odkryły dla siebie kwestię ochrony klimatu i realizują_{neutralne pod względem emisji CO2} praktyki biznesowe. W niektórych przypadkach chcą nawet uzależnić wybór dostawców od swoich celów w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Prywatni i instytucjonalni inwestorzy również coraz bardziej skupiają się na ochronie klimatu, neutralności klimatycznej i innych kwestiach związanych ze zrównoważonym rozwojem. Indeksy zrównoważonego rozwoju notują coraz więcej spółek, które są aktywne w tych obszarach. Oprócz funduszy zrównoważonego rozwoju dla inwestorów prywatnych, inwestorzy instytucjonalni, na przykład poprzez Carbon Disclosure Project (CDP), mają możliwość poznania zaangażowania firm w ochronę klimatu i śladów węglowych na drodze do neutralności klimatycznej.

Jest to ważne, ponieważ z jednej strony zmiany klimatyczne powodują duże szkody, a więc stają się również ryzykiem dla firm poprzez burze czy powodzie, a z drugiej strony są ryzykowne dla firm ubezpieczeniowych, jeśli muszą wypłacać wysokie odszkodowania. Carbon Disclosure Project to inicjatywa, której celem jest, aby firmy, ale także gminy, publikowały swoje dane dotyczące środowiska. Dostęp do tych danych ma ponad 655 inwestorów instytucjonalnych.

Ochrona klimatu stała się integralną częścią dzisiejszego świata. Jeśli chcesz odnieść sukces w dłuższej perspektywie, koniecznie zajmij się zarządzaniem klimatem.

Climate managementent i neutralność_CO2 - klasyfikacja

Zarządzanie klimatem można przyporządkować do bloku tematycznego zarządzanie zrównoważonym rozwojem i podtematu zarządzanie środowiskiem (ISO 14001). Zarządzanie energią (ISO 50001) można wtedy znaleźć w obszarze zarządzania klimatem. Jeśli w przedsiębiorstwie powstał już system zarządzania energią zgodnie z ISO 50001, można z tego wyciągnąć korzyści dla ochrony klimatu. Warto budować na istniejących strukturach i wykorzystywać uznane normy ISO 14001 i ISO 50001 jako dane wejściowe. Dobrym wyborem jest również włączenie zarządzania klimatem do istniejącego zintegrowanego systemu zarządzania. W tym celu organizacje:

• Określić własne bodźce na podstawie kontekstu i analizy interesariuszy
• Przyjrzeć się swojej istniejącej polityce klimatycznej
• Określić obowiązki
• Ustalić cele, np. neutralność_CO2, cele oparte na nauce
• Opracować strategię klimatyczną z wykorzystaniem cyklu PDCA (Planuj - Wykonaj - Sprawdź - Działaj)
• Wykorzystanie danych z systemów zarządzania środowiskiem i energią
• Rozliczać emisje gazów cieplarnianych, które są istotną częścią zarządzania klimatem. Ważne jest, aby poznać ich wpływ i odpowiednio ustalić cele.

Jest dziś prawie niemożliwe, aby nie zająć stanowiska w sprawie neutralności klimatycznej lub nie stać się aktywnym poprzez skuteczną ochronę klimatu. Inwentaryzacja gazów cieplarnianych jest zatem ważnym krokiem w kierunku zrównoważonej przyszłości.

Inwentaryzacja gazów cieplarnianych jako punkt wyjścia

Rachunkowość TGH opiera się na pięciu zasadach:

• Istotność
• Kompletność
• Spójność
• Przejrzystość
• Dokładność

1. Istotność

Uwzględnione są wszystkie istotne emisje GHG, nie tylko emisje_CO2, a sprawozdawczość spełnia potrzeby użytkowników.

2. Kompletność

Uwzględnione są wszystkie źródła GHG w granicach systemu/granicach ewidencji. Jeżeli istnieją wyłączenia, należy je ujawnić i uzasadnić.

3. Spójność

Należy stosować spójne metodologie, aby zapewnić pewien stopień porównywalności między latami. W przypadku wprowadzenia zmian (granice systemu, metody, dane), są one udokumentowane.

4. Przejrzystość

Wskazanie założeń, wykorzystanych źródeł danych, zastosowanych metod obliczeniowych, tak aby można było je prześledzić.

5. Dokładność

Zarejestrowane emisje gazów cieplarnianych nie mogą być systematycznie wyższe lub niższe od rzeczywistych. Gdyby tak było, mogłoby się wydawać, że przedsiębiorstwo zaoszczędziło dużo emisji w kolejnym roku lub nagle miało dużo emisji, nie wiedząc skąd się one wzięły. Dlatego należy zawsze zapewnić dokładność metod i modeli obliczeniowych.

Co należy wziąć pod uwagę przed rozpoczęciem zbierania danych

Przed zastosowaniem rachunkowości GHG należy określić granice inwentaryzacji. Obejmuje to okres rozliczeniowy. Jest to zazwyczaj jeden rok, ale może być wybrany dowolnie. Organizacyjne granice inwentaryzacji są wykorzystywane do podjęcia decyzji, które przedsiębiorstwa lub udziały w przedsiębiorstwach mają być objęte inwentaryzacją.

Alternatywnym podejściem jest podejście kapitałowe. Tutaj gazy cieplarniane, takie jak^CO2, są określane na podstawie emisji ze wszystkich zakładów i udziałów, a emisje są przydzielane proporcjonalnie.

To, które podejście jest stosowane, zależy od struktury przedsiębiorstwa. Ważne jest, aby spojrzeć na wielkość przedsiębiorstwa i jakie są struktury uczestnictwa.

Limity inwentaryzacji operacyjnej dotyczą tego, jakie emisje powinny być objęte zasięgiem. Istnieją bezpośrednie emis je, które wynikają z działalności firmy, takie jak elektrownie będące własnością firmy, floty pojazdów lub procesy chemiczne. W zależności od branży, z której pochodzi przedsiębiorstwo, należy tu również uwzględnić wycieki (np. czynników chłodniczych).

Emisje pośrednie występują w działaniach poprzedzających i następujących w łańcuchu dostaw. Należą do nich np. emisje, które występują podczas wytwarzania zakupionej energii (elektrycznej), ale także emisje, które występują u dostawcy lub podczas transportu do niego. Działania w dół łańcucha dostaw obejmują również te emisje, które występują podczas użytkowania produktu lub które wynikają z transportu i usuwania odpadów.

Istnieją różne podejścia w zależności od tego, jakie podejście firma stosuje do rozliczania emisji. Protokół GHG (lub Greenhouse Gas Protocol) zawiera standardy i wytyczne w języku angielskim dotyczące przygotowania inwentaryzacji_CO2 w różnych obszarach. Na przykład standard korporacyjny określa, jakie emisje powinny być uwzględnione w granicy inwentaryzacji operacyjnej i dzieli to na trzy zakresy:

• Zakres 1: obowiązkowa rejestracja
  Obejmuje on wspomniane wyżej emisje bezpośrednie (floty pojazdów, elektrownie będące własnością firmy, procesy chemiczne itp.)
• Zakres 2: obowiązkowy
  Obejmuje on wspomniane wcześniej emisje pośrednie (emisje wynikające z wytwarzania energii poza przedsiębiorstwem, na przykład energii elektrycznej i cieplnej itp.)
• Zakres 3: opcjonalny
  Są to emisje, które wynikają z działalności przedsiębiorstwa, ale nie są pod jego kontrolą, np. działalność dostawców, klientów lub usługodawców.

Gromadzenie danych i określanie emisji

Następujące gazy muszą być rozliczane. Przeliczenie na ekwiwalenty_CO2 (_CO2 służy tutaj jako punkt wyjścia) opiera się na potencjale globalnego ocieplenia (GWP).

Emisje gazów cieplarnianych prawie nigdy nie są mierzone bezpośrednio, ale są określane za pomocą logiki obliczeniowej. Ważne są przy tym dane dotyczące działalności i wskaźniki emisji.

Dane dotyczące działalności reprezentują zazwyczaj działania, które skutkują emisją gazów cieplarnianych. Obejmują one zużycie paliwa, energii elektrycznej lub liczbę przejechanych kilometrów. Odpowiednie źródła danych obejmują odczyty liczników, faktury, pomiary, obliczenia, ewentualnie szacunki lub ankiety wśród pracowników dotyczące odległości i środków transportu. Wartości te są następnie ustalane w odniesieniu do współczynników emisji.

Wskaźniki emisji opisują stosunek gazów cieplarnianych emitowanych na jednostkę zużytego surowca (na przykład na jednostkę oleju napędowego) i są zwykle wyrażane w tCO2eq/ilość. Do uzyskania odpowiednich danych nadają się bazy danych takie jak darmowe bazy danych GEMIS, ProBas lub komercyjne bazy danych GaBi, ecoinvent. W zależności od branży lub lokalizacji ważne mogą być inne źródła danych lub publikacje naukowe.

Proces według ISO 14064

Norma systemu zarządzania ISO 14064 umożliwia firmom monitorowanie, raportowanie i lepsze zarządzanie emisją gazów cieplarnianych. Norma zapewnia firmom ramy do obliczania i weryfikacji GHG. Jest dobrowolny i stosowany przez firmy każdej wielkości i z wielu branż.

Norma ISO 14064-1 dotyczy gazów cieplarnianych i może być stosowana jako podstawa do bilansowania własnych emisji_CO2 oraz do ustalania tzw. śladu węglowego przedsiębiorstwa (CCF). Rozróżnia ona bezpośrednie i pośrednie emisje gazów cieplarnianych. Zasadniczo, bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych muszą być rejestrowane. W przypadku pośrednich emisji gazów cieplarnianych, ISO 14064-1 określa, że powinny być one rejestrowane zgodnie z ich istotnością. Innymi słowy, jeśli są one znaczące dla danego przedsiębiorstwa, muszą być rejestrowane. Istnieje pięć podkategorii w tym zakresie:

• Pośrednia emisja GHG z importowanej energii.
• Pośrednie emisje GHG z transportu.
• Pośrednia emisja GHG z produktów używanych przez organizację.
• Pośrednia emisja GHG związana z użytkowaniem produktów organizacji
• Pośrednia emisja GHG z innych źródeł

Te pięć kategorii może być rozszerzone i dalej podzielone. Każda organizacja prowadząca rachunkowość powinna ustalić kryteria istotności, które wykorzysta do klasyfikacji emisji pośrednich. Przykłady mogą obejmować wielkość emisji, możliwość wpływu na nią, dostęp do informacji i jej dokładność, zainteresowanie i oczekiwania interesariuszy i inne.

ISO 14064-2 zawiera wytyczne dotyczące wychwytywania pochłaniania lub redukcji gazów cieplarnianych na poziomie projektu.

ISO 14064-3 stanowi podstawę do weryfikacji śladów węglowych. Weryfikacja ta odpowiada okresowi rozliczeniowemu wynoszącemu zazwyczaj jeden rok i może być przeprowadzona przez DQS. Daje ona przedsiębiorstwom możliwość wykazania w ich zewnętrznych oświadczeniach, że wymogi dotyczące bilansowania emisji są spełnione.

Dodatkowe normy

Inne pomocne narzędzia obejmują normę ISO 14067, która zawiera wytyczne dotyczące ilościowego określania gazów cieplarnianych na poziomie produktu, oraz normę EN 16258, która koncentruje się na sektorze transportu i określa metodę obliczania i deklarowania emisji gazów cieplarnianych i zużycia energii. Może być ona stosowana w transporcie towarowym, ale także w transporcie pasażerskim.

Jak osiągnąć neutralność_CO2 - Wnioski

Neutralność klimatyczna jako całość - a neutralność_CO2 w szczególności - nie spada po prostu z nieba. Ale ochrona naszego klimatu jest warta wysiłku. Podstawą neutralności klimatycznej jest odporna inwentaryzacja, a Państwa firma zyska najwyższą wiarygodność dzięki akredytowanemu certyfikatowi zgodnemu z normą ISO 14064.

Dzięki tej normie inwentaryzacja gazów cieplarnianych może umocnić pozycję Państwa firmy na rynku i uczynić ją bardziej interesującą dla klientów, wnioskodawców, dostawców i usługodawców. W tym celu warto również przygotować analizę istotności, aby w każdej chwili móc ujawnić kluczowe aspekty zrównoważonego rozwoju i środowiskowe swojej firmy. Im dokładniej określisz, jaki wpływ na środowisko ma Twoja firma, tym szybciej możesz wprowadzić zmiany i przesunąć kwestię neutralności_CO2 i Twojej firmy daleko do przodu na rynku.

DQS: Simply leveraging Quality.

Jesteśmy Państwa specjalistami w zakresie audytów i certyfikacji, systemów zarządzania i procesów - i robimy to z powodzeniem od ponad 35 lat. Założona jako pierwsza w Niemczech jednostka certyfikująca systemy zarządzania, koncentrujemy się na sposobie zarządzania i organizacji firm. Przeprowadzamy audyty według około 100 uznanych norm i przepisów, jak również według norm specyficznych dla firm i stowarzyszeń. Poprzez naszą pracę dostarczamy kierownictwu wyraźne dowody do działania.

Weryfikacja śladu GHG przez naszych ekspertów opiera się na normie ISO 14064-3 i zwiększa wiarygodność firmy w oczach inwestorów, klientów i innych zainteresowanych stron, takich jak NGO (organizacje pozarządowe). Ponadto można zidentyfikować potencjalne oszczędności i wdrożyć środki redukcyjne, co oznacza, że można również uwzględnić istotne dla rynku wymagania, na przykład z CDP (Carbon Disclosure Project). Ponadto są Państwo przygotowani do szybkiego reagowania na wszelkie regulacje prawne.