Het woord efficiëntie wordt in de internationale norm ISO 9000 als volgt gedefinieerd:

"Verhouding tussen het bereikte resultaat en de gebruikte middelen".

ISO 9000:2015-11 - Kwaliteitsmanagementsystemen - Basisbegrippen en vocabulaire

Efficiëntie - in de context van kwaliteitsmanagement - is dus een maatstaf voor bijvoorbeeld de kosteneffectiviteit van een maatregel. Het gaat er dus niet alleen om dat een gepland resultaat wordt bereikt, maar ook dat dit zo efficiënt mogelijk gebeurt, bijvoorbeeld om middelen te besparen.

Wat de maatregelen ter verhoging van de efficiëntie betreft, moet er echter rekening mee worden gehouden dat deze maatregelen binnen een bepaalde omgeving weliswaar succesvol kunnen zijn, maar dat zij elders tot extra kosten kunnen leiden, zodat de algemene efficiëntie zelfs kan afnemen.

Stel dat een materiaal dat vroeger voor de vervaardiging van een produkt werd gebruikt, wordt vervangen door een materiaal dat ongeveer evenveel kost maar veel gemakkelijker te verwerken is. Dit bespaart het bedrijf tijd en geld. Indien dit materiaal echter jaren later, aan het eind van de levenscyclus van het product, een aanzienlijk duurdere verwijdering veroorzaakt, moet dit in de berekening van de efficiëntie worden meegenomen.

Andere betekenissen van efficiëntie komen bijvoorbeeld voor op het gebied van statistiek, informatietechnologie en energie. Efficiëntie op het gebied van energiebeheer betekent het zuinig gebruik van energie. Het gaat echter niet om de klassieke energiebesparing, maar om de verhouding tussen nuttige energie en geleverde energie. De waarde van deze verhouding, ook "efficiëntie" genoemd, is om fysische redenen altijd kleiner dan 1.

Auteur
Ute Droege

DQS-expert voor kwaliteitsmanagementsystemen, sinds lange tijd auditor en ervaren trainer voor ISO 9001.

Loading...