Vandaag de dag is milieumanagement een onmisbaar onderdeel van duurzame bedrijfsontwikkeling. Het veiligstellen van de leefruimte van de huidige en toekomstige generaties is een overkoepelende taak geworden. Deze ontwikkeling heeft zijn weg gevonden in het bedrijfsbeleid van talrijke ondernemingen. Milieubescherming is dan ook meer dan het naleven van bindende verplichtingen of het verminderen van negatieve milieueffecten. De nadruk ligt veeleer op de voortdurende verbetering van de eigen milieuprestaties van de onderneming. Dit is een eis die in de ISO 14001:2015-norm duidelijk is benadrukt ten opzichte van de vorige versie en die kerncijfers als bewijs vereist.

Loading...

Een verbintenis van het bedrijf in de zin van ISO 14001

Om de milieuprestaties van de organisatie te verbeteren, specificeert de internationaal erkende milieunorm ISO 14001 in hoofdstuk 5.2 drie basisverplichtingen voor het milieubeleid:

  • Bescherming van het milieu
  • Nakoming van alle bindende verplichtingen, en
  • Voortdurende verbetering van het milieumanagementsysteem.

De bindende verplichtingen (nalevingsverplichtingen) worden afgeleid uit de context van de organisatie (hoofdstuk 4) en de eisen van de belanghebbende partijen (hoofdstuk 4.2). Zij vormen het kader voor de milieurelevante bedrijfsprocessen (hoofdstuk 8), die moeten worden vastgelegd en geëvalueerd met betrekking tot de milieuaspecten (zie hoofdstuk 6.1 "Risico's en kansen").

"Volgens ISO 14001:2015 wordt het beheer van milieuaspecten aangeduid als milieuprestatie."

ISO 14001:2015, hfdst. 3.4.1

Meten van milieuprestaties - wat schrijft de norm voor?

In hoofdstuk 9.1 vereist de milieunorm het systematisch monitoren, meten, analyseren en evalueren van de relevante milieuprestaties. Daarbij moet het bedrijf op een begrijpelijke manier methoden en prestatie-indicatoren vaststellen.

De meetbare prestatie-indicatoren moeten

  • Betrouwbaar
  • Verifieerbaar
  • Reproduceerbaar
  • consistent met het milieubeleid

Om de middelen van het bedrijf te concentreren op de essentiële metingen, moeten de belangrijkste prestatie-indicatoren worden vastgesteld in samenhang met de relevante milieuaspecten en hun milieueffect. In het algemeen kunnen alle prestatie-indicatoren in verband worden gebracht met alle denkbare organisatorische gebieden, op bijna elk detailniveau.

In de praktijk is echter een zinvolle beperking tot significante milieugegevens noodzakelijk, die vooral op de volgende punten moet zijn gericht:

  • Op concrete doelen
  • Relevantie van het milieu-onderwerp
  • Mogelijkheden voor actie van de betrokken bedrijfseenheid

Het is van belang de prestatie-indicatoren steeds in hun context te zien, zodat zij hun betekenis en betekenis niet verliezen.

"Evaluatie van de milieuprestaties is een belangrijk instrument van strategisch beheer: Een zorgvuldige analyse brengt niet alleen milieuproblemen aan het licht, maar evenzeer zakelijke kansen en mogelijkheden tot verbetering."

Milieuprestaties - tips voor het meten

De ISO 14031-gids biedt een uitgebreid model voor een verstandig gebruik van meetbare prestatie-indicatoren bij milieubeheer. Het is nuttig onderscheid te maken tussen drie basiscategorieën:

 

Managementprestatie-indicatoren

Managementprestatie-indicatoren brengen strategische milieudoelstellingen in kaart en hebben betrekking op informatie over managementcapaciteiten en -activiteiten die van invloed zijn of kunnen zijn op de milieuprestaties. Deze maatstaven zijn van toepassing op gebieden van hoger niveau, zoals toewijzing en efficiënt gebruik van middelen, productontwikkeling en opleiding van werknemers. Zij zijn gericht op de naleving van bindende verplichtingen (wettelijke en andere verplichtingen).

iso 14001-certificering van het milieumanagement van een bedrijf met een zonnepaneleninstallatie
Loading...

ISO 14001 certificatie

Welke inspanning moet u verwachten om uw milieumanagementsysteem te laten certificeren volgens ISO 14001? Ontdek het gratis en zonder verplichting.

Operationele prestatie-indicatoren

Sturing en controle op operationeel bedrijfsniveau: deze kernprestatie-indicatoren moeten worden bepaald door het inventariseren en actualiseren van

  • De inputs, bijv. grondstoffen, materialen, water, energiestromen, enz.
  • Operationele processen en middelen, en
  • De output, bijvoorbeeld emissies, afval, afvalwater, product en dienst

kunnen worden bepaald.

Milieuconditie-indicatoren

Kerncijfers over de toestand van lucht, water, bodem, natuurlijke hulpbronnen, flora, fauna en mensen die door het bedrijf kunnen worden beïnvloed of die het bedrijf beïnvloeden. Het kan bijvoorbeeld gaan om informatie over de waterkwaliteit van een nabijgelegen waterlichaam of de luchtkwaliteit in de regio. Met deze informatie krijgt uw bedrijf een beter inzicht in zijn milieueffecten.

 

Milieu-indicatoren in de praktijk

Het monitoren en meten van meetgegevens als onderdeel van het milieumanagementsysteem moet gebeuren onder gecontroleerde omstandigheden en met gebruikmaking van geschikte processen om geldige resultaten te garanderen. Voor bedrijven die dieper op het onderwerp willen ingaan, is een blik op de ISO/TS 14033-norm "Kwantitatieve milieu-informatie" ook nuttig.

Het nut van een prestatiemeetsysteem hangt voor een groot deel af van de kwaliteit van de gegevens. Als onderdeel van het continue verbeteringsproces moeten de gegevens regelmatig worden getoetst aan het bedrijfsbeleid en de daaruit afgeleide milieudoelstellingen. De betrouwbaarheid van de kerncijfers wordt bepaald door de kwaliteit van de basisgegevens uit metingen, berekeningen of schattingen.

 

Milieuprestaties - voortdurende verbetering

Volgens ISO 14001 is de evaluatie van de naleving van milieurelevante verplichtingen een continu proces. In regelmatige directiebeoordelingen (hoofdstuk 9.3) moet het bedrijf zijn milieuprestaties toetsen aan de bindende verplichtingen en de doeltreffendheid van het milieumanagementsysteem beoordelen. Dit resulteert in uitgangspunten voor de continue verbetering van de milieuprestaties (hoofdstuk 10).

Bij het documenteren van de resultaten ligt de nadruk vooral op de realisatie van milieuprestaties. De resultaten van de evaluatie van de verkregen gegevens moeten intern en extern worden gecommuniceerd: volgens het communicatieproces en met inbegrip van de bindende afspraken (hfdst. 7.4).

Communicatie over milieueffecten en milieuprestaties is voor bedrijven een belangrijke taak geworden. De redenen hiervoor zijn de toenemende belangstelling van het publiek en de eis om te luisteren naar de behoeften en verwachtingen van de belanghebbende partijen en hen te betrekken bij de milieucommunicatie.

Het topmanagement moet verantwoordelijkheden en bevoegdheden (punt 5.3) voor de rapportage over milieuprestaties toewijzen. De informatie over milieuprestaties moet valide zijn en bij de presentatie ervan moet rekening worden gehouden met de technische kennis en het taalgebruik van de belanghebbende partijen.

Bovendien moet het bedrijf effecten en maatregelen ter verbetering van de milieuprestaties integreren in andere bedrijfsprocessen overeenkomstig hoofdstuk 6.1.4, zoals de aankoop van producten die gevaarlijke stoffen bevatten.

 

Milieuprestaties - wat vereist de ISO 14001-norm? Conclusie.

De evaluatie en voortdurende verbetering van de eigen milieuprestaties van een bedrijf is een belangrijk instrument van strategisch beheer: Een zorgvuldige afweging brengt niet alleen milieuproblemen aan het licht, maar ook zakelijke kansen en mogelijkheden tot verbetering.

Het meten van de milieuprestaties van milieudoelstellingen moet plaatsvinden op basis van vast te stellen prestatie-indicatoren. In dit verband moeten de belangrijkste prestatie-indicatoren voor de evaluatie van de milieuprestaties betrouwbaar, reproduceerbaar en traceerbaar zijn. De relevante bevindingen van de evaluatie van de verkregen gegevens moeten intern en extern worden meegedeeld overeenkomstig de communicatieregels, met inbegrip van de bindende verplichtingen.

 

Aanbevolen: andere nuttige milieunormen

 

  • ISO 14005:2019 Milieumanagementsystemen - Richtlijnen voor een flexibele aanpak van gefaseerde implementatie
  • ISO 14031:2021 Milieumanagement - Milieuprestatie-evaluatie - Richtlijnen
  • ISO/TS 14033:2019 Milieumanagement - Kwantitatieve milieu-informatie - Richtlijnen en voorbeelden

ISO 14001 - waarover gaat het?

De norm voor milieumanagement ISO 14001 verscheen voor het eerst in 1996, en de huidige versie werd in september 2015 gepubliceerd als ISO 14001:2015 na een uitgebreide herziening. In vergelijking met de laatste versie zijn een aantal milieuspecifieke vernieuwingen ingevoerd, naast de eisen die voortvloeien uit de nieuwe gemeenschappelijke basisstructuur voor ISO-managementsysteemnormen (High Level Structure).

Het gaat hierbij om essentiële aspecten zoals de meting van milieuprestaties, de integratie van het levenscyclusconcept, de steeds meer op risico's gebaseerde aanpak, de naleving van bindende verplichtingen ten aanzien van relevante belanghebbende partijen - en, last but not least, het bereiken van zelf vastgestelde milieudoelstellingen.

Bedrijven die de eisen van de ISO-norm volgen, handelen dus in alle opzichten verantwoord: ze houden belangrijke milieuaspecten in het oog, helpen het milieu te beschermen en bereiken tegelijkertijd een hoge mate van rechtszekerheid.

 

Voordelen van ISO 14001-certificering

Naast de voortdurende verbetering van de milieuprestaties van het bedrijf zijn er nog een aantal andere voordelen verbonden aan de invoering van een milieumanagementsysteem:

  • Risicopreventie door systematische afweging van risico's en kansen en toekomstgericht denken en handelen
  • Groter vertrouwen van het publiek door aantoonbaar duurzame bedrijfspraktijken
  • Beter begrip van de eisen van relevante belanghebbenden, waaronder werknemers
  • Internationaal erkend bewijs van uw verantwoord handelen
  • Grotere rechtszekerheid en vermindering van milieurisico's
iso 14001-certificering van het milieumanagement van een bedrijf met een zonnepaneleninstallatie
Loading...

ISO 14001 certificatie

Hoeveel inspanning moet u verwachten om uw milieumanagementsysteem te laten certificeren volgens ISO 14001? Ontdek het gratis en vrijblijvend.

Met een geaccrediteerd ISO 14001-certificaat laat u uw klanten, partners en het geïnteresseerde publiek zien dat u
- Verantwoordelijkheid draagt voor het milieu en
- Alle bedrijfsactiviteiten afstemt op het vermijden van milieuvervuiling.

Expertise en vertrouwen

Let op: onze artikelen worden uitsluitend geschreven door onze interne deskundigen op het gebied van managementsystemen en door auditors die al jarenlang ervaring hebben. Als u vragen heeft voor onze auteurs over de inhoud, neem dan contact met ons op. We kijken ernaar uit met u te spreken.

Auteur
Eric Werner-Korall

Expert in compliance en risicomanagement met meer dan 20 jaar internationale ervaring als DQS-auditor voor geïntegreerde managementsystemen. Met een doctoraat in de ingenieurswetenschappen, draagt hij ook zijn expertise bij als trainer en docent, presentator en auteur van talrijke technische papers.

Loading...