umwelt-header-blog-dqs-mit gruenen pflanzen bepflanzte treppe bestehend aus weissen steinen

ISO 14001 ve SKA: Küresel sürdürülebilirlik hedefleri

Altan Dayankaç

DQS Uzmanı, Çevre Yönetimi ve İş Güvenliği
Mar 18 , 2022
# Çevre Yönetimi

ISO 14001, çevre yönetim sistemi için gereksinimleri formüle eden en iyi bilinen ve en başarılı uluslararası standarttır. Amacı: Bir şirketin çevresel performansını iyileştirmek için yönetim çerçevesi sağlamak ve bunu sosyo-ekonomik gereklilikler doğrultusunda yapmaktır. Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları"nın bir kısmının gündeminde çevrenin korunması ve iklim değişikliği ile mücadele yer alıyor. Çevre standardının buna ne gibi katkılar sağlayabileceğini sizin için inceliyoruz.

İÇERİK

ISO 14001 ve SKA: Bir bakışta küresel sürdürülebilirlik hedefleri

2015 yılında Birleşmiş Milletler (BM), 2030 Gündeminin bir parçası olarak en geç 2030 yılına kadar ulaşılması gereken toplam 17 kapsamlı sürdürülebilirlik hedefi formüle etti. Bu "Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları" (SKA'lar), topluma sürdürülebilirlik kavramını her faaliyete entegre etme çağrısını temsil eder. Doğrudan hitap edilenler, her şeyden önce hükümetler, iş ve bilim dünyası ve tüketicilerdir.

SKA'lar doğrudan sürdürülebilirliğin üç sütununa odaklanır: sosyal, ekonomik ve ekolojik. Tıpkı uluslararası kabul görmüş çevre standardı ISO 14001 gibi.

Günümüzde çevre yönetimi, sürdürülebilir kurumsal gelişimin vazgeçilmez bir bileşenidir. Şimdiki ve gelecek nesillerin yaşam alanlarını korumak küresel bir görev haline geldi. Bu taahhüt, çok sayıda şirketin kurumsal politikalarına girmiştir. Buna göre, çevre koruma, düzenleyici yükümlülüklere uymaktan veya çevresel etkileri sınırlamaktan daha fazlasıdır. Bunun yerine ISO 14001, bir şirketin çevresel performansının sürekli iyileştirilmesine odaklanır.

ISO 14001, SDA 13'ün temel mesajını karşılıyor

ISO 14001'e bir bakış şunu gösteriyor: Standart, uygulanması, Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 13'ün temel mesajı olan iklim değişikliğiyle mücadeleye doğrudan katkıda bulunabilecek, bazıları kapsamlı ve bazıları somut olan bir dizi gereksinim içermektedir.

iso14001-sdg-13-dayankac-iso 14001 und die sdg

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 13:

İklim değişikliği ve etkileriyle mücadele etmek için acilen harekete geçin.

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 13, üç alt hedef içermektedir. Alt hedeflerin daha genel ifadesi şöyledir:

  • "Bütün ülkelerde iklimle ilgili tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığı ve uyarlanabilir kapasiteyi güçlendirin." (SKA 13.1)
  • "İklim eylemini ulusal politikalara, stratejilere ve planlamaya entegre edin." (SKA 13.2)
  • "İklim değişikliğini azaltma, uyum sağlama, azaltma ve erken uyarı konularında eğitimi, farkındalığı ve insani ve kurumsal kapasiteyi geliştirin." (SKA 13.3)

Sürdürülebilir etkiye sahip bir yönetim sistemi standardı

ISO 14001 kullanıcıları çevresel performanslarını iyileştirmeli, çevresel hedeflere ulaşmalı ve bağlayıcı yükümlülükleri yerine getirmelidir. Bir yönetim sistemi standardı olarak ISO 14001, şirketlerin ekonomik hedeflerine ulaşmalarına, yani uzun vadede piyasada başarılı bir şekilde faaliyet göstermelerine de yardımcı olur. Ancak, bu artık herhangi bir maliyetle bağlantılı değil. Bunun nedeni, insani gelişme ve refahın doğal kaynaklarımızın korunmasına bağlı olduğuna dair artan bir anlayış olmasıdır.

Bu nedenle, mevcut versiyonlarında ISO 14001 ve ISO 50001 gibi modern yönetim sistemi standartları, artan bir sürdürülebilirlik gelişiminin sonucu olarak görülebilir. Konu alanına bağlı olarak yerine getirilmesi kesinlikle sürdürülebilirlik fikrini barındıran gereksinimleri içerirler. Kurumsal politikanın uygulanması için sorumlulukları, davranışları, süreçleri ve özellikleri tanımlarlar. Tanımlanmış süreçlerde şeffaf yapılar yardımıyla belirlenen hedeflere sistematik olarak ulaşılabilmektedir. Bu nedenle çevre standardının iklim değişikliği ve doğal kaynakların israfına karşı mücadelede kesinlikle olumlu bir rolü vardır.

İlginizi çekebilir: Aşağıdaki makalemizi de incelemek isteyebilirsiniz.
SKA ve ISO 50001: Sürdürülebilirlik Hedeflerine Ulaşmak

SKA formülasyonlarını somut standart diline çevirmek

BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının genel formülasyonlarında hangi ifadelerin yer aldığı ve çevre standardının nereye katkıda bulunabileceği açıkça belirgin değil. Ancak, ISO 14001'e daha yakın formüle edilen SKA 13, aşağıdakiler gibi iyi bilinen standart gerekliliklerini içerir:

  • Kuruluşun bağlamının çevresel bir bakış açısıyla değerlendirilmesi
  • Çevresel hususları kuruluşun faaliyetlerinin ön planına yerleştiren bir şirket politikası formüle edilmesi
  • İlgili tarafların ihtiyaç ve beklentilerinin belirlenmesi ve dikkate alınması
  • Stratejik planlama aşaması kadar erken çevre sorunlarına odaklanma
  • Kuruluş tarafından etkilenen bu çevresel koşulların dikkate alınması
  • Kullanımları ve bertarafı da dahil olmak üzere ürünlerin yaşam döngüsünün dikkate alınması
  • Çevresel performans açısından sürekli iyileştirme
  • Çevresel riskleri azaltmak için önlemlerin uygulanması
  • Yasal ve diğer (bağlayıcı) yükümlülüklere uyum
  • ...

Bu gereksinimler şu anda dünya çapında yaklaşık 350.000 standart kullanıcısı tarafından tutarlı bir şekilde uygulanmaktadır. (ISO Survey 2020) Ve kesinlikle sürdürülebilir kalkınma ve küresel iklim hedeflerine ulaşılması üzerinde olumlu bir etkisi vardır.

ISO 14001 ayrıca SKA 14 ve SKA 15'i karşılar

İyi bilinen çevre standardı ISO 14001 ayrıca diğer iki küresel sürdürülebilirlik amacını da karşılamaktadır:

SKA14: Su altında yaşam ve SKA 15: Karada yaşam

Her iki Sürdürülebilir Kalkınma Amacı da ISO 14001 gereklilikleriyle ilişkilendirilebilir. Bunun nedeni, etkin çevre yönetiminin iklim korumanın çok ötesine geçmesidir. Suyun (okyanuslar, göller, nehirler), flora ve fauna ile ormanlar, çayırlar ve kırlar gibi karasal ekosistemlerin korunması da çevre standardına sıkı sıkıya bağlıdır. Okyanusların, geniş ormanlık alanların ve geniş turbalıkların etkili CO2 yutakları olduğu düşünüldüğünde, bunların korunması da iklim değişikliğine karşı mücadelede önemli bir konudur.

Güçlü bir ekip: SKA ve ISO 14001

ISO 14001, bir dereceye kadar BM'nin küresel sürdürülebilirlik hedeflerini destekleyebilir. Prensip olarak, bu aynı zamanda ISO 14000 serisi standartların diğer üyeleri için de geçerlidir, örn. ISO 14064 (sera gazı emisyonları, iklim yönetimi). Bununla birlikte, iklim değişikliğine karşı mücadelede çevre standardının nihai olarak hangi kapsama sahip olmasının beklenebileceği sorusu devam etmektedir. Sonuç olarak, katkısı büyük ölçüde başvuran şirketin taahhüdüne ve somut koşullarına bağlıdır.

"ISO 14001, BM'nin küresel sürdürülebilirlik hedeflerini destekleyebilir."

Bu sorumluluğu kabul eden şirketler, sosyo-ekonomik ihtiyaçlar doğrultusunda kendi çevresel performanslarını sistematik olarak iyileştirmeye odaklanmakta ve bu sayede güvenilir bir çevre yönetimi gerçekleştirmektedir. ISO 14001, bir şirketin büyüklüğü, türü, yeri veya geliştirme aşaması ne olursa olsun, bunun için gerekli çerçeveyi sağlar. ISO 14001 sertifikası ile şirketler, müşterilerine, ortaklarına ve ilgili taraflara çevreye karşı sorumluluk taşıdıklarını göstermekte ve faaliyetlerini buna göre düzenleyerek Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına katkıda bulunmaktadır.

ISO 14001 - Çevre için bir yönetim sistemi

İyi bir çevresel performans elde etmek, bir şirketin çevre yönetim sisteminin (ÇYS) sistematik olarak uygulanmasına ve sürekli iyileştirilmesine bağlılığını gerektirir. Standart kullanıcılarının, çevresel performansı iyileştirmek, çevresel hedeflere ulaşmak ve kuruluşun taahhüt ettiği yasal ve diğer yükümlülükleri yerine getirmek için gereksinimleri kullanmaları beklenir. ISO 14001 ilk olarak 1996 yılında yayınlandı.

ISO 14001:2015 - Çevre yönetim sistemleri - Kullanım kılavuzu ile birlikte gereksinimler.
Standarda buradan ulaşabilirsiniz: ISO web sitesi

2015'teki büyük revizyondan bu yana, çevre standardı, diğer tüm büyük yönetim sistemi standartları gibi, mevcut bir yönetim sistemine entegrasyonu büyük ölçüde basitleştiren Üst Düzey Yapıya (HLS/ortak temel yapı) sahiptir. Bir çevre yönetim sisteminin nasıl kurulacağını, uygulanacağını, sürdürüleceğini ve iyileştirileceğini daha iyi anlamak ve desteklemek için ISO 14004 kılavuzu sağlanmıştır.

ISO 14004:2016 - Çevre yönetim sistemleri - Uygulamaya ilişkin genel yönergeler - ISO web sitesinden ulaşabilirsiniz.

DQS: Simply leveraging Quality.

ISO 14001'e göre etkin, sertifikalı bir çevre yönetim sistemi aracılığıyla şirketler, operasyonel çevre korumasını bağımsız ve sürekli olarak geliştirir. Risk önleme, yasa ve yönetmeliklere uyum ve çalışanlar arasında artan çevre bilinci, rekabet avantajı sağlayan ve geleceğin güvence altına alınmasına katkıda bulunan diğer unsurlardır. Ve: DQS'in uluslararası kabul gören sertifikaları, çevre için sorumluluk taşıdığınızın görünür kanıtıdır.

iso14001-sdg-13-dayankac-iso 14001 und die sdg

ISO 14001 sertifikasyonu

Çevre yönetim sisteminizin ISO 14001'e göre sertifikalandırılması için ne kadar çaba sarf etmeniz gerekiyor? DQS uzmanlarından şimdi bilgi alın.

Talebinizi iletin

Güven ve uzmanlık

Metinlerimiz, uzun yıllardır yönetim sistemleri üzerine araştırmalar yapan uzmanlarımız ve baş denetçilerimiz tarafından özel olarak yazılmıştır. Yazarla ilgili herhangi bir sorunuz varsa, lütfen bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.

Yazar
Altan Dayankaç

DQS ürün yöneticisi ve birçok sürdürülebilirlik, iklim, çevre ve iş güvenliği konularında uzman. Altan Dayankaç ayrıca çevre ve iş sağlığı ve güvenliği kurullarında ve çok sayıda mesleki etkinlikte yazar ve sunucu olarak uzmanlığını ortaya koymaktadır.

Sorularınız mı var?

Sizin için buradayız.
Bize ulaşın