Gıda Güvenliği Kültürü Hakkında Bilmeniz Gerekenler

İçerik:

• Gıda güvenliği kültürü nedir?
• BRCGS Food ve gıda güvenliği kültürü ilişkisi
• Gıda güvenliği kültürü aksiyon planı
• Gıda güvenliği kültürü anketi
• Gıda güvenliği kültürü nasıl ölçülür?
• Etkin bir gıda güvenliği kültürü
• Gıda güvenliği kültürü iletişim kanalları

Gıda Güvenliği Kültürü nedir?

Bir organizasyonun bütününde ve ötesinde, gıda güvenliğine yönelik zihniyet ve davranışları etkileyen ortak değerler, inançlar ve normlardır.

Bilimsel bilgi ve politikalar, bir kuruluşta gıda güvenliğini sürdürülebilir bir şekilde sağlamak için tek başına yeterli değildir. Sosyal-davranış bilimleri açısından bireysel farkındalığı artıran ve gerçek davranış değişikliklerine yol açan önlemlere ihtiyaç vardır. Gıda güvenliği kültürünün temel fikri budur. Gıda güvenliği için iyi bir yönetim sistemi oluşturmanın ilk adımı onu işletmenin her seviyesinde bir davranış biçimi olarak ele almaktır.

Gıda bilimi ile sosyal davranış çalışmalarını bütünleştiren, eyleme dayalı bir gıda güvenliği yönetim sistemi oluşturmak önemlidir. Bu nedenle çalışan davranışlarının değiştirilmesi tüm gıda işletmecileri için kritik öneme sahiptir. Gıda bilimi ile sosyal davranış çalışmalarını bütünleştiren, eyleme dayalı bir gıda güvenliği yönetim sistemi oluşturmak önemlidir.

Gıda güvenliğine sosyal-davranışsal çalışmalar perspektifinden bakıldığında 6 önemli adım vardır;

• Beklentiler
• Eğitim/Öğrenim
• İletişim
• Hedefler/Sorumluluk
• Ölçme
• Güçlendirme

BRCGS Food ve Gıda Güvenliği Kültürü

BRCGS Food, gıda güvenliği ve kalite kültürünün geliştirilmesi ve sürekli iyileştirilmesi için net bir plan tanımlamasını ve sürdürmesini beklemektedir. BRCGS Food standardına göre planın belirgin bir kültür değişikliği elde etmek için gereken önlemleri içermesi gerekmektedir.

Ayrıca;

• Tesisin belirtilen kalitede güvenli, yasal ve özgün ürünler üretme yükümlülüğünü ve müşterilerine karşı sorumluluğunu yerine getirme niyetini belirten dokümante edilmesi gereken politikanın tesisin gıda güvenliği ve kalite kültürünü sürekli iyileştirme taahhüdünü de içermesi gerekmektedir.
• Yönetimi gözden geçirme toplantı gündeminde gıda güvenliği ve kalite kültür planı sistemlerinin etkinliği ele alınmalıdır.
• Denetim sırasında gıda güvenliği ve kalite kültürü planının etkin bir şekilde uygulanmasına ilişkin irdeleme için tesisteki üst düzey yönetim ekibinin bir üyesi hazır bulunacaktır.

Gıda Güvenliği Kültürü Aksiyon Planı

Belirgin bir kültür değişikliği elde etmek için gereken önlemleri içeren kültür planı oluştururken dikkat edilmesi gerekenler;

• Plan, tesisin ürün güvenliği üzerinde etkisi olan tüm bölümlerini içeren tanımlanmış faaliyetleri kapsamalıdır. Bu faaliyetler tasarlanırken asgari olarak dikkate alınması gereken konular şunlardır;

1. Ürün güvenliği konusunda açık ve net iletişim
2. Eğitim
3. Çalışanlardan geri bildirimler
4. Ürün güvenliği süreçlerini sürdürmek ve iyileştirmek için gereken davranışlar
5. Ürünlerin güvenliği, özgünlüğü, yasalara uygunluğu ve kalitesi ile ilgili faaliyetlerde performans ölçümü

• Faaliyetlerin nasıl gerçekleştirileceğini ve ölçüleceğini ve planlanan zaman çizelgelerini gösteren bir eylem planı olmalıdır.
• Tamamlanan faaliyetlerin etkinliğinin gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Planın yılda en az bir kez gözden geçirilmesi ve güncellenmesi gerekmektedir.

Plan amacı, faaliyeti, sorumlu kişiyi ve/veya ekibi, karar verilen tarihi ve gerçekleşmesi planlanan tarihi, gerçekleştiği tarihi varsa gecikme nedenlerini açıkça göstermelidir.

Gıda Güvenliği Kültürü Anketi Nedir?

GFSI onaylı standartlar, gıda güvenliği kültürü ile ilgili aktivitelerin belirlenmesini ve gıda güvenliği kültürü plan oluşturulmasını şart koşuyor ve aktiviteleri belirlemek için çalışanlardan geri bildirim almak sürecin ilk adımlarından biri.

Geri bildirimler, doğru ve uygun bir şekilde alındığında ve doğru bir şekilde irdelendiğinde, bir çok eksik kalmış ve göz ardı edilmiş konunun ortaya çıkarılmasına fayda sağlayabilir, problem olmadığı düşünülen bazı konulara bakış açımızı değiştirerek farkındalığı arttırabilir. Anket uygulaması standartların bir gerekliliği yada zorunluluğu değildir. İyi bir yöntem/araç olarak ele alınmalıdır, amacı çalışanların gerçek düşüncelerini öğrenmektir.

Gıda güvenliği kültürü anketinin bir araç olarak faydaları;

• Eksiklerin/ dikkat noktalarının ve yapılması gerekenlerin belirlenmesi, aksiyon planı oluşturulmasına katkı
• Anketin belirli bir zaman sonra tekrarlanması, aktivitelerin etkinliğinin gözden geçirilmesi, yarattığı katkının ölçülmesi ve yeni aktivitelerin içeriği belirlenirken bunların ele alınması

Gıda Güvenliği Kültürü Nasıl Ölçülür?

Öncelikle anketin amacı çalışanlara net ve açık şekilde belirtilmelidir.

Çalışanlara bunun bir sınav olmadığı, cevaplarının onlar için negatif bir etkisi olmayacağı samimiyetle hissettirilmelidir.

Katılanların kimliğini açığa çıkaracak sorular olmamalıdır. Çalışma süresi, yaş gibi sorular ile ek istatistiksel sonuçlara ulaşmak hedeflenebilir. Katılım yüzdesi de dikkate alınmalıdır.

Anket asgaride iletişim, farkındalık, üst yönetimin desteği, takım çalışması ve değişime direnç/uyum gibi konuları içermelidir.

Anket, işletmeye özgü ve çalışan profiline uyumlu olmalıdır.

Etkili bir gıda güvenliği kültürüne sahip bir kuruluştaki bireyler aşağıdaki soruları yanıtlayabilmelidir:

• Siz veya ekibinizden biri en son ne zaman gıda güvenliğiyle ilgili bir endişesini dile getirdi?
• Kuruluşunuzda gıda güvenliğine nasıl katkıda bulunuyorsunuz?
• En son gıda güvenliği eğitiminiz ne zamandı ve ne öğrendiniz?
• İnsanlar gıda güvenliği beklentilerine ne düzeyde bağlı ve buna uygun hareket ediyor?
• Gıda güvenliği performansınız nasıl ölçülüyor?

Mevcut gıda güvenliği iletişim kanallarına örnekler şunları içerir:

• Posterler
• Toplantılar
• Brifingler
• Videolar
• Telefon çağrıları
• Konferanslar
• Vardiya Grup Toplantıları
• Dijital Koçluk
• Mentorluk
• Geri Bildirim/Öneri süreci
• Şirket İntranet'i ve mesaj panoları
• Yarışmalar
• Gemba Kaizen çember toplantıları
• Ödüller ve tanınma

Bir şirketin iletişim programının bir parçası olarak bir ihbar politikası oluşturulmalı ve çalışanların etik kaygılarını uygun şirket personeline iletme konusunda atılacak uygun adımlar konusunda eğitimini içermelidir. Ayrıca çalışanların endişelerinin ciddiye alınacağına ve soruşturulacağına inanması gerekir.