Unijna taksonomia: Co to oznacza dla firm?

Czym dokładnie jest zrównoważony rozwój? To złożone pytanie, na które odpowiedź jest niezbędna do stworzenia zrównoważonej gospodarki i osiągnięcia celów Komisji Europejskiej, aby do 2050 r. Europa stała się pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie. Dzięki tej taksonomii Komisja Europejska stworzyła podstawę oceny, która umożliwi przejrzyste podejmowanie decyzji w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przedsiębiorstwa będą teraz zobowiązane do ujawniania swojej działalności gospodarczej w sposób przejrzysty i porównywalny, co przyczyni się do szybkiej transformacji gospodarki.

Treść taksonomii UE

Taksonomia UE (UE) 2020/852 ocenia zrównoważony charakter działalności gospodarczej w oparciu o obiektywne kryteria. Kryteria te zostały określone w procesie konsultacji przez ekspertów technicznych. W ramach tego procesu uzgodniono sześć celów środowiskowych:

• Ochrona klimatu,
• adaptacja do zmian klimatu,
• zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich,
• Przejście na gospodarkę cyrkulacyjną,
• zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola oraz
• ochrona i odtwarzanie różnorodności biologicznej i ekosystemów.

Aby działalność gospodarczą można było uznać za zrównoważoną, musi ona w znacznym stopniu przyczyniać się do realizacji tych celów klimatycznych/środowiskowych, a jednocześnie nie może znacząco szkodzić żadnym innym celom. Ponadto muszą być spełnione minimalne standardy społeczne.

Szczegółowe kryteria zostały określone w tzw. aktach delegowanych do taksonomii UE. Akty delegowane przekształcają taksonomię w elastyczny akt prawny, który może się zmieniać i będzie stawał się coraz bardziej restrykcyjny w oparciu o obiektywne kryteria określone w aktach delegowanych. Jest to jedyny sposób na osiągnięcie celów klimatycznych i umożliwienie gospodarce ciągłego dostosowywania się do tych celów.

Pierwsze dwa akty delegowane (dotyczące łagodzenia skutków zmiany klimatu i adaptacji do zmiany klimatu) zostały już opublikowane. Akty delegowane można znaleźć tutaj:

Rozporządzenie delegowane Komisji

Załączniki:

Załącznik I

załącznik II

Pozostałe cztery akty delegowane zostaną wkrótce przyjęte i wejdą w życie w 2023 roku.

Nawiasem mówiąc, rozporządzenie w sprawie taksonomii i akty delegowane nie obejmują wszystkich rodzajów działalności gospodarczej. Wynika to z faktu, że priorytetowo traktuje się te rodzaje działalności gospodarczej, które mogą w największym stopniu przyczynić się do osiągnięcia odpowiednich celów środowiskowych. Pierwszy akt delegowany koncentruje się na celach związanych z klimatem (adaptacja do zmiany klimatu i łagodzenie jej skutków), a zatem obejmuje działania, które są najważniejsze dla ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i poprawy odporności na zmiany klimatu.

Nie oznacza to jednak, że taksonomia UE jest nieistotna dla przedsiębiorstw, które nie działają w objętych nią sektorach. Takie przedsiębiorstwa mogą korzystać z taksonomii, aby zapewnić zrównoważony charakter zamawianych produktów i czerpać korzyści z łatwiejszego finansowania inwestycji zgodnych z taksonomią.

Wskazówka: Komisja Europejska udostępniła w Internecie tak zwany"Kompas taksonomii UE". Narzędzie to ma na celu ułatwienie użytkownikom dostępu do treści taksonomii.

Które spółki muszą składać sprawozdania zgodnie z kryteriami taksonomii UE?

Obecnie unijna taksonomia dotyczy dużych spółek giełdowych zatrudniających ponad 500 pracowników. Muszą one informować, czy i w jakim stopniu ich działalność gospodarcza jest objęta taksonomią UE oraz czy spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju. Tzw. dyrektywa w sprawie raportowania niefinansowego (dyrektywa 2013/43/UE) określa, które dokładnie przedsiębiorstwa podlegają obowiązkowi raportowania. Obecnie jest ona poddawana rewizji i stanie się Dyrektywą w sprawie raportowania zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD). Propozycję nowej dyrektywy CSRD streściliśmy tutaj.

Kiedy CSRD wejdzie w życie, obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju będzie stopniowo rozszerzany na wszystkie duże spółki (notowane i nienotowane na giełdzie), a następnie na wszystkie spółki notowane na giełdzie, niezależnie od ich wielkości, w tym na MŚP. Spółki każdej wielkości, w tym małe, mogą jednak korzystać z unijnej taksonomii, aby wyjaśnić inwestorom i interesariuszom, czy prowadzą lub planują zrównoważone działania zgodne z tą taksonomią. Ujawnianie informacji jest obowiązkowe tylko dla dużych przedsiębiorstw, które wchodzą w zakres dyrektywy CSRD.

Banki już dziś są objęte obowiązkiem raportowania i muszą publicznie informować o swojej działalności inwestycyjnej. Pośrednio dotyczy to także wszystkich firm, które w zakresie finansowania polegają na bankach. Ponadto banki będą w coraz większym stopniu wymagać od swoich klientów różnych danych w celu wypełnienia własnych obowiązków sprawozdawczych.

Zastosowanie taksonomii w praktyce

Z jednej strony wprowadzenie taksonomii jest skierowane do uczestników rynku finansowego. Przedstawiając jednolitą definicję zrównoważonego rozwoju, taksonomia daje im pewność, że rzeczywiście inwestują w zrównoważoną działalność gospodarczą (nawet jeśli można się spierać co do definicji gazu i energii jądrowej jako zrównoważonych - ale nie chcemy tego tutaj dalej omawiać). To skutecznie zapobiega "greenwashingowi", czyli sprzedawaniu produktów finansowych jako zrównoważone, które nie są takie w powszechnym rozumieniu zrównoważonego rozwoju.

Z drugiej strony, taksonomia ma wpływ na przedsiębiorstwa działające w gospodarce realnej, przede wszystkim te, które już podlegają wymogom raportowania niefinansowego. Przedsiębiorstwa te zostaną objęte dodatkowymi wymogami w zakresie ujawniania informacji w roku 2022 w odniesieniu do roku sprawozdawczego 2021. Będą one musiały ujawnić zgodność z taksonomią w odniesieniu do niektórych danych operacyjnych, takich jak sprzedaż i, w stosownych przypadkach, koszty inwestycji. Pozwoli to inwestorom na lepsze porównanie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Dalsze konsekwencje wprowadzenia taksonomii są w niektórych przypadkach nadal trudne do oszacowania i będą zależały od czynników politycznych i sił rynkowych w tym procesie. Należy jednak pamiętać o następujących konsekwencjach:

Jak już wspomniano, mechanizm oddziaływania taksonomii jest ukierunkowany przede wszystkim na warunki finansowania przedsiębiorczości: Jeśli przedsiębiorstwo wiarygodnie wykaże, że pewna część jego sprzedaży lub inwestycji jest zgodna z taksonomią, powinno to zostać dostrzeżone przez podmioty finansowe dążące do osiągnięcia określonych celów zrównoważonego rozwoju i doprowadzić do zwiększenia inwestycji w danym przedsiębiorstwie. W ten sposób firmy działające zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju mogą skorzystać z bardziej korzystnych opcji finansowania i dywersyfikacji źródeł finansowania.

Ogólnie rzecz biorąc, możliwe jest także, że firmy działające zgodnie z taksonomią zyskują lepszą reputację, co przekłada się na ich przewagę konkurencyjną.

Zielone obligacje UE i obligacje klimatyczne - znaczenie dla taksonomii

Ponadto przedsiębiorstwa działające w gospodarce realnej, które planują inwestycje przyczyniające się w znacznym stopniu np. do osiągnięcia celu środowiskowego, powinny w przyszłości móc wykorzystywać do celów finansowania produkty finansowe zgodne z taksonomią. W tym celu UE opracowuje unijny standard obligacji ekologicznych. Certyfikacja obligacji klimatycznych jest już dostępna i, według UE, będzie spełniać wymogi unijnego standardu obligacji ekologicznych. Wszystkie ważne informacje na temat certyfikacji obligacji klimatycznych można znaleźć tutaj.

Możliwe zastosowanie taksonomii na przykładzie producenta cementu

W tym pouczającym studium przypadku przygotowanym przez niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu dowiesz się, w jaki sposób taksonomia wpływa na przedsiębiorstwa:

Producent cementu zatrudniający ponad 500 pracowników jest zobowiązany do określenia, w jaki sposób jego działalność gospodarcza odnosi się do taksonomii. Firma produkuje wyłącznie cement w swoich pięciu cementowniach, przy czym każdy zakład produkuje taką samą ilość cementu i każdy z nich ma 20% udziału w sprzedaży firmy. Dwa z pięciu zakładów emitują średnio mniej niż 0,489 tonyCO2 przy produkcji jednej tony cementu, co jest poniżej wartości progowej dla celu środowiskowego "ochrona klimatu" określonego w raporcie TEG (od 2020 roku). Firma musi teraz wykazać, że te dwie cementownie nie kolidują znacząco z żadnym z pięciu innych celów środowiskowych (zasada DNSH). Podczas gdy jeden z zakładów nie szkodzi znacząco żadnemu z pięciu innych celów środowiskowych, drugi zakład jest zlokalizowany na obszarze o niepewnej sytuacji wodnej, gdzie latem regularnie występują niedobory wody. Dlatego też produkcja cementu w tym zakładzie jest szkodliwa dla trzeciego celu środowiskowego - zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych. Firma cementowa przestrzega także wszystkich minimalnych środków ochrony (np. Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych) dla swoich pracowników. W związku z tym produkcja w jednym z pięciu zakładów, a tym samym 20% sprzedaży firmy, byłaby zgodna z taksonomią.

Ponadto jedna z cementowni tej samej firmy jest zlokalizowana w pobliżu ujścia rzeki, gdzie mogą wystąpić powodzie. Firma chciałaby przeznaczyć 1,5 mln euro na poprawę ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności systemu odwadniania zakładu. W ten sposób przyczynia się do realizacji drugiego celu środowiskowego "Adaptacja do zmian klimatu". Instalacja ulepszonego systemu odwadniającego nie naruszy znacząco żadnego z pięciu pozostałych celów środowiskowych. Firma emituje w tym celu obligacje o wartości 1,5 mln euro i może w pełni zgłosić swoją inwestycję jako zgodną z zasadami taksonomii.

Patrz: https://www.bmwi.de/Redaktion/DE/Schlaglichter-der-Wirtschaftspolitik/2020/09/kapitel-1-6-sustainable-finance-taxonomie.html

Jak firmy mogą się przygotować do
taksonomii UE?

Wszystkie firmy, niezależnie od tego, czy obowiązek raportowania dotyczy ich teraz czy później, odniosą korzyści ze stworzenia odpowiedniej bazy danych na potrzeby oceny taksonomii UE. Aby mieć dostęp do właściwych danych i informacji, należy dobrze zrozumieć taksonomię UE. Wszystkie informacje UE na ten temat można znaleźć tutaj.

Spółki, które obecnie nie sporządzają raportów zrównoważonego rozwoju, zachęca się do rozważenia możliwości ich sporządzenia. Przewiduje się, że rozporządzenie CSRD będzie wymagać od wszystkich dużych firm raportowania od 2023 roku, niezależnie od tego, czy są one notowane na giełdzie i bez obecnego progu 500 pracowników. Komisja CSRD proponuje również rozszerzenie zakresu wymogów sprawozdawczych na małe i średnie spółki notowane na giełdzie, z wyjątkiem notowanych mikropodmiotów, ale z zastosowaniem uproszczonych standardów. Wszystkie ważne informacje na temat propozycji CSRD można znaleźć tutaj.

Co DQS może dla Państwa zrobić

Jako jednostka certyfikująca posiadająca licencję AA1000, DQS oferuje zewnętrzną weryfikację Państwa raportów zrównoważonego rozwoju (GRI, Global Compact, ISO 26000, ...). Zewnętrzna weryfikacja raportów poświadcza przejrzystość i wiarygodność raportowania oraz daje wszystkim interesariuszom pewność, że raport jest dokładnym i kompletnym odzwierciedleniem wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju. Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Emitenci obligacji odnoszą korzyści ze stosowania standardów i oznaczeń w celu identyfikacji obligacji zrównoważonych. Daje to inwestorom bezprecedensowy wgląd w zrównoważony charakter inwestycji. DQS jest akredytowany na całym świecie do weryfikacji obligacji klimatycznych. Tutaj można znaleźć wszystkie ważne informacje na temat tego standardu.