Nowa europejska dyrektywa w sprawie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD) nakłada na duże przedsiębiorstwa obowiązek sporządzania raportów dotyczących zrównoważonego rozwoju. Poniżej przedstawiamy Państwu kontekst prawny i wyjaśniamy, jakie zmiany czekają na przedsiębiorstwa, których dotyczy dyrektywa.

Dyrektywa w sprawie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD) zastąpi wkrótce, od 2014 roku, dyrektywę w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD). W związku z nową dyrektywą przepisy dotyczące raportowania zrównoważonego rozwoju przechodzą gruntowną aktualizację.

Jaki jest kontekst polityczny CSRD?

CSRD jest częścią Europejskiego Zielonego Ładu, pakietu inicjatyw politycznych mających na celu stworzenie podstaw do przeprowadzenia zielonej transformacji w UE i uczynienia stowarzyszenia państw neutralnym klimatycznie do 2050 roku. Cel ten, będący priorytetem politycznym UE, jest ambitny i wrażliwy na upływ czasu, co tłumaczy krótkie okresy przejściowe, z jakimi borykają się przedsiębiorstwa.

Jeśli chodzi o treść, Zielony Ład ma na celu skierowanie przepływów kapitałowych w szczególności na zrównoważone inwestycje. W tym celu UE uruchomiła następujące inicjatywy:

  • Rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji na temat zrównoważonego finansowania (SFRD), które wymaga od firm produkujących produkty finansowe i doradców finansowych ujawniania informacji na temat zrównoważonego rozwoju.
  • Standardy dotyczące zielonych obligacji (GBS), które określają zrównoważone inwestycje na rynku kapitałowym.
  • Taksonomia środowiskowa, która definiuje "zieloną" działalność gospodarczą.
  • Dyrektywę Corporate Sustainability Due Diligence (CSDD), która wymaga od firm działających w UE przestrzegania praw człowieka i środowiska w globalnych łańcuchach wartości.
  • Oraz dyrektywę w sprawie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD), która sprawia, że informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju pochodzące od dużych przedsiębiorstw w UE i poza nią są przejrzyste i porównywalne.

NFRD/CSRD określa zasady ogólnego raportowania zrównoważonego rozwoju. Jest to dyrektywa, którą państwa członkowskie muszą transponować do prawa krajowego.

Czy CSRD dotyczy mojego przedsiębiorstwa?

Tutaj dowiedzą się Państwo, jakie progi decydują o tym, czy przedsiębiorstwa zostaną objęte dyrektywą i jaki jest harmonogram.

Find out more

Jak zmieni się obowiązek raportowania CSR?

Niemcy wdrożyły dyrektywę UE NFRD do prawa krajowego za pomocą ustawy o wdrożeniu dyrektywy CSR (CSR-RUG) w 2014 roku. W Niemczech tylko około 550 spółek zorientowanych na rynek kapitałowy wchodzi w zakres CSR-RUG. W ramach UE tylko około 11 700 spółek jest zobowiązanych do ujawniania informacji niefinansowych.

Ponadto obowiązek raportowania w ramach CSR-RUG ma zastosowanie tylko wtedy, gdy działalność przedsiębiorstwa ma negatywny wpływ zarówno na wynik biznesowy, jak i na ludzi i środowisko. Ta tzw. podwójna istotność ma wyraźne ukierunkowanie na inwestorów, a mianowicie na połączenie długoterminowej rentowności ze sprawiedliwością społeczną i ochroną środowiska. NFRD nie zawiera kompleksowych wymogów dotyczących sprawozdawczości. Komisja opublikowała wprawdzie w 2017 r. wytyczne dotyczące raportowania niefinansowego, ale są one bardzo zwięzłe i abstrakcyjne. Znacznie bardziej kompleksowe i konkretne są dobrowolne standardy raportowania, takie jak te z Global Reporting Initiative.

W celu zbliżenia sprawozdawczości niefinansowej do sprawozdawczości finansowej i uzupełnienia luk w dotychczasowym systemie Komisja UE nie tylko przedstawiła w kwietniu 2021 r. projekt nowego raportowania zrównoważonego rozwoju, ale także zainicjowała opracowanie europejskich standardów raportowania zrównoważonego rozwoju jako kolejne centralne działanie reformatorskie. Mają one na celu skonkretyzowanie i rozszerzenie treści raportu. Obecnie są one opracowywane przez Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG). Wiążące europejskie standardy sprawozdawczości, tak zwane EU Sustainability Reporting Standards (ESRS), mają zostać przyjęte do 30 czerwca 2023 lub 2024 roku.

 

ESRS: Jakie wymagania będą musiały spełnić firmy, których dotyczą?

Nowe standardy zawierają wymogi dotyczące:

  • Aspektów środowiskowych (klimat, woda, gospodarka cyrkularna, zanieczyszczenia i różnorodność biologiczna).
  • Aspektów społecznych (równe traktowanie, warunki pracy i poszanowanie praw człowieka)
  • Aspektów związanych z zarządzaniem (organy korporacyjne, systemy kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem, przeciwdziałanie korupcji, wpływy polityczne i praktyki płatnicze).

Standardy sektorowe określają wymagania dla obszarów, których działalność gospodarcza wiąże się z wysokim ryzykiem i/lub wpływem. Odpowiednio obejmują one m.in. rolnictwo i leśnictwo, górnictwo, produkcję, zaopatrzenie w energię i wodę, budownictwo, handel, transport i magazynowanie, nieruchomości i mieszkalnictwo.

Od firm oczekuje się, że korzystając z tych specyficznych dla danego sektora standardów, opiszą swój model biznesowy i strategię oraz wykażą, jak bardzo są one odporne na kwestie zrównoważonego rozwoju.

Ważną zmianą wprowadzoną przez CSRD jest wyjaśnienie zasady podwójnej perspektywy istotności: Zgodnie z nią, sprawy mają być klasyfikowane jako istotne, jeśli są istotne albo dla sukcesu biznesowego, albo z punktu widzenia środowiskowego lub społecznego. Wcześniej kwestie były istotne tylko wtedy, gdy obie te cechy były prawdziwe, co przy ścisłej interpretacji oznacza, że tylko nieliczne kwestie podlegają raportowaniu.

Dyrektywa wymaga również od spółek "ujawnienia planów zapewnienia, że ich model biznesowy i strategia są spójne z przejściem na zrównoważoną gospodarkę oraz z celami ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C, zgodnie z Porozumieniem Paryskim i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku."


Podobnie, przedsiębiorstwa będą zobowiązane do przedstawienia informacji jakościowych, ilościowych, zorientowanych na przyszłość i przeszłość, w całym łańcuchu wartości, w krótkich, średnich i długoterminowych horyzontach czasowych. W tym kontekście łańcuch wartości obejmuje własną działalność przedsiębiorstwa, tworzone produkty i usługi oraz relacje biznesowe przedsiębiorstwa na terytorium Unii i poza nim.

Przedsiębiorstwa mogą odstąpić od tej bardzo kompleksowej sprawozdawczości na temat łańcucha wartości w ciągu pierwszych trzech lat stosowania dyrektywy tylko wtedy, gdy wyjaśnią, dlaczego informacje te nie są dostępne i w jaki sposób będą je uzyskiwać w przyszłości.

Ostatecznie rozszerzony i kwalifikowany zakres sprawozdawczości powinien położyć kres greenwashingowi.

 

Gdzie i jak powinien być publikowany raport zrównoważonego rozwoju?

Aby skutecznie przekazać tę zwiększoną zawartość informacyjną i podkreślić jej przyszłe znaczenie, raportowanie zgodnie z dyrektywą ma w przyszłości odbywać się w oddzielnej części sprawozdania zarządu. Dotychczas zainteresowane przedsiębiorstwa mogły same decydować, czy informacje o zrównoważonym rozwoju będą podawane w sprawozdaniu z działalności, w różnych punktach sprawozdania z działalności, czy też w oddzielnym sprawozdaniu dotyczącym zrównoważonego rozwoju.

Ponadto sprawozdanie zarządu grupy musi być w przyszłości sporządzone w formacie XHTML nadającym się do odczytu maszynowego, aby poprawić porównywalność sprawozdawczości z innymi przedsiębiorstwami dla inwestorów i innych zainteresowanych stron.

 

Jak będzie monitorowane wdrożenie? - Audyt i sankcje

W przeciwieństwie do dyrektywy CSR, dyrektywa w sprawie sprawozdawczości na temat zrównoważonego rozwoju przewiduje obowiązkowy audyt zewnętrzny. Początkowo będzie on przeprowadzany jedynie z ograniczoną pewnością (przegląd audytora lub "ograniczona pewność"). Jednak najpóźniej do października 2028 r. Komisja UE zamierza podjąć decyzję, czy głębokość audytu zostanie zwiększona, tak aby dla sprawozdawczości określony został audyt o wystarczającej pewności. Dzięki temu poziom zapewnienia dla raportowania zrównoważonego rozwoju będzie porównywalny z poziomem zapewnienia dla raportowania finansowego.

Kto powinien być zaangażowany w raportowanie zrównoważonego rozwoju?

W przyszłości raportowanie powinno uwzględniać nie tylko potrzeby informacyjne inwestorów, ale także usprawniać dialog pomiędzy firmą a innymi interesariuszami, takimi jak organizacje pozarządowe, związki zawodowe i przedstawiciele pracowników.

Dlatego też firmy powinny opisać, w jaki sposób w swoich modelach biznesowych i strategiach uwzględniają obawy tych interesariuszy oraz wpływ ich działań na zrównoważony rozwój.

Na poziomie przedsiębiorstwa kierownictwo ma wymieniać z przedstawicielami pracowników poglądy na temat sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju oraz gromadzenia i weryfikacji informacji, a także przekazywać poglądy przedstawicieli pracowników odpowiednim organom kierowniczym i nadzorczym.

W ten sposób dyrektywa podąża za regulacjami w innych obszarach społecznej odpowiedzialności biznesu, na przykład za ustawą Supply Chain Duty of Care, która również wzywa do zaangażowania innych interesariuszy.

Dlatego też firmy powinny jak najszybciej przygotować się nie tylko do pozyskania dodatkowych informacji i rozwoju raportowania zrównoważonego rozwoju, ale także do dyskursu z innymi interesariuszami.

Jak DQS może Państwa wspierać

DQS jest Państwa partnerem w zewnętrznej weryfikacji raportów zrównoważonego rozwoju. Po wejściu w życie CSRD będziemy przeprowadzać audyty zewnętrzne raportów zrównoważonego rozwoju przygotowanych według standardów ESRS od 2025 roku. Możemy również zaoferować szkolenia lub oceny luk w zakresie standardów ESRS.

Zapraszamy do kontaktu z nami w przypadku jakichkolwiek pytań lub w celu omówienia przyszłych projektów.

Autor
Constanze Illner

Constanze Illner  jest specjalistą ds. badań i komunikacji w zakresie zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa żywności. Na tym stanowisku śledzi wszystkie ważne wydarzenia w tym kontekście i informuje o nich naszych klientów w comiesięcznym biuletynie. Prowadzi także doroczną konferencję Sustainability Heroes.

Loading...