Η αποτελεσματική διαχείριση του κλίματος απαιτεί την κατάρτιση απογραφής των αερίων του θερμοκηπίου (GHG inventory) σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14064-1. Η ποσοτικοποίηση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (συμπεριλαμβανομένων των εκπομπώνCO2 ) είναι ένα κεντρικό έργο που μπορεί να δεσμεύσει σημαντικούς τεχνικούς και ανθρώπινους πόρους. Οι εταιρείες που διαθέτουν ήδη πιστοποιημένο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 50001 μπορούν να επωφεληθούν από συνέργειες.

Loading...

Δύο σημαντικά πρότυπα για τη διαχείριση του κλίματος

Προδιαγραφή ISO 14064-1

Η προδιαγραφή ISO 14064-1 παρέχει οδηγίες για τον ποσοτικό προσδιορισμό και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές και τις απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου (GHG). Παρέχει έτσι μια ουσιαστική βάση για την αποτελεσματική διαχείριση του κλίματος στις επιχειρήσεις. Η προδιαγραφή αποτελεί μέρος της σειράς προτύπων ISO 14064 και αναθεωρήθηκε διεξοδικά το 2018. Μια βασική καινοτομία είναι ο ποσοτικός προσδιορισμός των έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

ISO 14064-1:2018 - Προδιαγραφή με καθοδήγηση σε οργανωτικό επίπεδο για την ποσοτικοποίηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις εκπομπές και τις απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου

Πρότυπο ενεργειακής διαχείρισης ISO 50001

Το διεθνές πρότυπο ISO 50001 καθορίζει τις απαιτήσεις για ένα σύστημα διαχείρισης ενέργειας (EnMS). Παράλληλα, παρέχει επίσημες οδηγίες για την εφαρμογή του στο παράρτημα Α. Το ISO 50001 υποβλήθηκε σε συνολική αναθεώρηση το 2018. Μεταξύ άλλων, εισήχθη η κοινή βασική δομή όλων των νεότερων προτύπων συστημάτων διαχείρισης ISO (High Level Structure - HLS). Επιπλέον, στο πλαίσιο της αναθεώρησης έγιναν προσθήκες και διευκρινίσεις σε αποσπάσματα κειμένου από την προηγούμενη έκδοση του 2011. Επιπλέον, εισήχθησαν νέες έννοιες, π.χ. "κανονικοποίηση".

Το πρότυπο εφαρμόζεται σε όλες τις εταιρικές δραστηριότητες με αντίκτυπο στην απόδοση που σχετίζεται με την ενέργεια. Επικεντρώνεται στη συνεχή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Ωστόσο, δεν εστιάζει ρητά στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

ISO 50001:2018 - Συστήματα ενεργειακής διαχείρισης - Απαιτήσεις με οδηγίες χρήσης

Διαχείριση ενέργειας - Σημείο εκκίνησης για τη διαχείριση της αειφορίας

Ενόψει του θέματος της βιωσιμότητας, προκύπτει για τις επιχειρήσεις μια ιεραρχία διαφορετικών τομέων διαχείρισης. Μαζί τους, μπορούν να αποτελέσουν ένα είδος ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης της αειφορίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα σύστημα διαχείρισης ενέργειας σύμφωνα με το ISO 50001, με έμφαση στην ενεργειακή απόδοση, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία και μέρος ενός αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης του κλίματος, π.χ. σύμφωνα με τη σειρά προτύπων ISO 14064.

Η εφαρμογή της διαχείρισης του κλίματος εντάσσεται με τη σειρά της σε μια ολιστική δραστηριότητα βιωσιμότητας με την έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ), η οποία είναι κατάλληλη για επιχειρήσεις κάθε είδους και υπερβαίνει κατά πολύ, για παράδειγμα, την περιβαλλοντική διαχείριση. Στο πλαίσιο αυτού του συστήματος διαχείρισης, το EnMS μιας εταιρείας μπορεί να αναλάβει πρωτίστως το ρόλο του "προμηθευτή δεδομένων" για τη λογιστική των αερίων του θερμοκηπίου.

Πού βρίσκονται οι συνέργειες μεταξύ του ISO 14064-1 και του ISO 50001;

Προκειμένου να εντοπιστούν οι συνέργειες μεταξύ της προδιαγραφής και του προτύπου για τις εταιρείες που χρησιμοποιούν το πρότυπο, απαιτείται μια σύντομη επισκόπηση των απαιτήσεων που επιβάλλει το ISO 14064-1 για την κατάρτιση ενός ισολογισμού των αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες μπορεί να είναι σχετικές σε σχέση με το ISO 50001:

  • Οργανωτικά όρια: Το κεφάλαιο 5.1 της προδιαγραφής αναφέρεται στον ορισμό των οργανωτικών ορίων που είναι απαραίτητα για την ορθή ποσοτικοποίηση. Αυτό περιλαμβάνει επίσης πηγές και καταβόθρες αερίων του θερμοκηπίου που βρίσκονται εκτός του οργανισμού, δηλαδή σε οικονομικά ή λειτουργικά ελεγχόμενους οργανισμούς ή σε συμμετοχές του οργανισμού που υποβάλλει έκθεση.
  • Όρια αναφοράς: Το κεφάλαιο 5.2 ασχολείται με τον ορισμό των ορίων αναφοράς ενός οργανισμού. Αυτό περιλαμβάνει τον προσδιορισμό όλων των άμεσων και έμμεσων εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου. Το κεφάλαιο 5.2.4 απαιτεί την ταξινόμησή τους σε κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης της διαφοροποίησης ανά τύπο εκπομπών (ανθρωπογενείς, βιογενείς κ.λπ.).
  • Ποσοτικοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: Το κεφάλαιο 6.1 περιέχει απαιτήσεις για την ποσοτικοποίηση των εκπομπών και των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου. Η ποσοτικοποίηση απαιτεί τον προσδιορισμό και την τεκμηρίωση των σχετικών πηγών και καταβόθρων αερίων του θερμοκηπίου και την κατηγοριοποίησή τους (βλ. κεφάλαιο 5.2). Για τον ποσοτικό προσδιορισμό, η εταιρεία πρέπει να εφαρμόσει μια κατάλληλη προσέγγιση. Με άλλα λόγια: μια διαδικασία συλλογής πρωτογενών και δευτερογενών δεδομένων και προσδιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από μια πηγή ή των απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου από μια καταβόθρα.

ISO 50001 - Δεδομένα από το πεδίο εφαρμογής του EnMS

Το ISO 50001 ορίζει το πεδίο εφαρμογής ενός EnMS ως "σύνολο δραστηριοτήτων που αντιμετωπίζει ένας οργανισμός μέσω ενός συστήματος ενεργειακής διαχείρισης". Η σημείωση 1 σχετικά με τον "όρο" προσθέτει ότι το EnMS μπορεί να περιλαμβάνει πολλαπλά όρια και επίσης δραστηριότητες μεταφοράς. Ωστόσο, στο κεφάλαιο 4.3 "Καθορισμός του πεδίου εφαρμογής", υπάρχει ένας περιορισμός όσον αφορά την απογραφή των αερίων του θερμοκηπίου. Αναφέρει: "Ο οργανισμός πρέπει να διασφαλίζει ότι έχει την εξουσία να διαχειρίζεται την ενεργειακή απόδοση, τη χρήση ενέργειας και την κατανάλωση ενέργειας εντός του πεδίου εφαρμογής και των ορίων". Τα όρια αυτά καθορίζονται από την ίδια την εταιρεία. Σημασία:

"Οι συνέργειες μεταξύ του ISO 14064-1 και του ISO 50001 αφορούν τη συλλογή ενεργειακών δεδομένων και, συνεπώς, εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε οργανωτικό επίπεδο."

Ωστόσο, δεν γίνεται αρχικά διάκριση ως προς το αν τα δεδομένα αφορούν συμβατική ή ανανεώσιμη ενέργεια. Ωστόσο, αυτό είναι σχετικό με την απογραφή των αερίων του θερμοκηπίου. Τα δεδομένα για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από οικονομικά ή λειτουργικά ελεγχόμενους οργανισμούς, από επενδύσεις που κατέχει η αναφέρουσα οντότητα και από διεργασίες ανάντη και κατάντη ενδέχεται να μην καλύπτονται από το ISO 50001. Το πρότυπο δεν περιλαμβάνει επίσης απαιτήσεις για την παροχή δεδομένων που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως αποδεικτικά στοιχεία για άμεσες ή έμμεσες καταβόθρες αερίων του θερμοκηπίου.

Ποια ενεργειακά δεδομένα είναι σημαντικά για μια απογραφή αερίων του θερμοκηπίου;

Τα ενεργειακά δεδομένα από το πεδίο εφαρμογής ενός συστήματος ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το ISO 50001 υπόκεινται στις απαιτήσεις για τεκμηριωμένες πληροφορίες (κεφ. 7.5.1). Αυτό ισχύει όταν τα ενεργειακά δεδομένα είναι "απαραίτητα για την αποτελεσματικότητα του συστήματος ενεργειακής διαχείρισης και για την απόδειξη της βελτίωσης των επιδόσεων που σχετίζονται με την ενέργεια". Τα δεδομένα που σχετίζονται με την εξισορρόπηση των αερίων του θερμοκηπίου θα πληρούν γενικά αυτή την απαίτηση. Έτσι, έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα ότι είναι επικαιροποιημένα, συγκρίσιμα με προηγούμενα ενεργειακά δεδομένα και διαθέσιμα ουσιαστικά "με το πάτημα ενός κουμπιού". Μαζί με τα δεδομένα, το EnMS παρέχει επίσης στο ισοζύγιο GHG τον προσδιορισμό και την τεκμηρίωση των αντίστοιχων πηγών GHG και την ταξινόμησή τους σε κατηγορίες - στο βαθμό που αφορούν το σύστημα διαχείρισης ενέργειας.

Από τη διαχείριση ενέργειας στο αποτύπωμα άνθρακα

Ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης συλλέγει δεδομένα σχετικά με την ενέργεια με σκοπό την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση του ενεργειακού κόστους ή της κατανάλωσης ενέργειας. Η έμφαση δίνεται στα δεδομένα που συλλέγονται από τον εξοπλισμό μέτρησης στην περιοχή της λεγόμενης SEU (Significant Energy Use). Η συντομογραφία SEU αντιπροσωπεύει χώρους όπου η χρήση ενέργειας αντιπροσωπεύει σημαντικό ποσοστό της κατανάλωσης ενέργειας και όπου υπάρχουν αντίστοιχα μεγάλες δυνατότητες βελτίωσης όσον αφορά την απόδοση που σχετίζεται με την ενέργεια. Σύμφωνα με το πρότυπο, πρόκειται για "εγκαταστάσεις/χώρους, συστήματα, διεργασίες ή εγκαταστάσεις". Η ουσιαστικότητα που καθορίζει η εταιρεία για το ΣΔΑΕ θα συμπίπτει γενικά με την ουσιαστικότητα για την απογραφή των αερίων του θερμοκηπίου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ανάγκη για αξιολόγηση της ουσιαστικότητας από την άποψη αυτή.

Τα δεδομένα που διατίθενται από το EnMS μπορεί να είναι, αφενός, δεδομένα κατανάλωσης από αγορές ενέργειας, δηλαδή αγορασμένη ενέργεια συνδεδεμένη με το δίκτυο, π.χ. ηλεκτρική ενέργεια, ατμός, θέρμανση ή ψύξη (ανάντη, έμμεσες εκπομπές). Μπορεί επίσης να είναι δεδομένα που σχετίζονται με άμεσες εκπομπές από την εταιρεία. Παραδείγματα περιλαμβάνουν σταθερό ή κινητό εξοπλισμό κ.λπ. Οι κατάλληλες διεργασίες, ο εξοπλισμός και οι μέθοδοι για τη συλλογή αυτών των δεδομένων δραστηριότητας έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Αυτό σημαίνει σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Μόνο η επιλογή της προσέγγισης ποσοτικοποίησης που κρύβεται πίσω από αυτήν πρέπει ακόμη να εξηγηθεί και να τεκμηριωθεί.

Τα ενεργειακά δεδομένα παρελθόντων ετών που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο τεκμηριωμένων πληροφοριών μπορούν να διευκολύνουν την επιλογή του λεγόμενου "ιστορικού έτους βάσης" στο οποίο πρέπει να αναφέρεται το τρέχον ισοζύγιο αερίων του θερμοκηπίου. Αυτά τα "ιστορικά" δεδομένα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικά και επαληθεύσιμα, κάτι που μπορεί να εξασφαλίσει το ΣΔΑΤ για το πεδίο εφαρμογής του.

Συμπέρασμα - Βιώσιμη διαχείριση ενέργειας με το ISO 50001

Ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης σύμφωνα με το ISO 50001 μπορεί να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για την αποτελεσματική διαχείριση του κλίματος. Μπορεί να αποτελέσει μοχλό πίεσης στην καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η οποία με τη σειρά της θα πρέπει να θεωρείται μέρος ενός ολιστικού, ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης της αειφορίας. Συνεπώς, οι εταιρείες που διαθέτουν ήδη πιστοποιημένο σύστημα διαχείρισης ενέργειας μπορούν να επωφεληθούν από συνέργειες, π.χ. κατά την προετοιμασία απογραφής των αερίων του θερμοκηπίου σύμφωνα με το ISO 14064-1.

Από τις τεκμηριωμένες πληροφορίες που απαιτούνται από το πρότυπο ενεργειακής διαχείρισης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα βασικά ενεργειακά δεδομένα από το πεδίο εφαρμογής του. Τα δεδομένα, τα οποία μπορούν να ανακτηθούν "με το πάτημα ενός κουμπιού", περιέχουν επίσης πληροφορίες σχετικά με τον εντοπισμό και την τεκμηρίωση των αντίστοιχων πηγών αερίων του θερμοκηπίου και την ταξινόμησή τους σε κατηγορίες. Ένα βασικό πλεονέκτημα είναι ότι οι διαδικασίες, ο εξοπλισμός και οι μέθοδοι για τη συλλογή δεδομένων δραστηριότητας είναι ήδη σε ισχύ, γεγονός που μπορεί να εξοικονομήσει πόρους κατά την προετοιμασία μιας απογραφής των αερίων του θερμοκηπίου. Ένα άλλο όφελος μπορεί να είναι η χρήση των τεκμηριωμένων πληροφοριών του EnMS για την επιλογή του "ιστορικού έτους βάσης".

Εξετάζοντας ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης καταγράφει άμεσες εκπομπές ( Scope 1 του πρωτοκόλλου GH G) και έμμεσες αγορασμένες εκπομπές ( Scope 2 του πρωτοκόλλου GHG ). Τα δεδομένα για τις ανάντη και κατάντη εκπομπές (GHG Protocol Scope 3) δεν απαιτούνται από το ISO 50001.

DQS - Ο εμπειρογνώμονας στο πλευρό σας

Εμείς, ο Γερμανικός Καταχωρητής για την Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης (DQS), ειδικευόμαστε στο να σας παρέχουμε πολύτιμα ερεθίσματα με βάση την ολοκληρωμένη τεχνική, κανονιστική και βιομηχανική μας τεχνογνωσία, τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αναπτύξετε περαιτέρω το σύστημα διαχείρισης και να αυξήσετε την απόδοση της εταιρείας σας. Με αυτόν τον τρόπο, το σύστημα διαχείρισής σας γίνεται το θεμέλιο της επιτυχίας σας.

Οι έλεγχοι μας κάνουν τα καλά πράγματα ακόμα καλύτερα - και έτσι μετριόμαστε καθημερινά. Επιπλέον, κάνουμε την επιτυχία σας ορατή όχι μόνο στη διαχείριση του κλίματος. Τα πιστοποιητικά της DQS είναι διεθνώς αναγνωρισμένα. Αυτό δημιουργεί εμπιστοσύνη, τόσο εντός όσο και εκτός της εταιρείας σας.

fragen-antwort-dqs-fragezeichen auf wuerfeln aus holz auf tisch
Loading...

Θα χαρούμε να απαντήσουμε στις ερωτήσεις σας

Παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας.
Χωρίς καμία υποχρέωση και δωρεάν.

Συγγραφέας
Altan Dayankac

Διαχειριστής προϊόντων DQS και εμπειρογνώμονας σε πολλά θέματα βιωσιμότητας, κλίματος, περιβάλλοντος και επαγγελματικής ασφάλειας. Ο Altan Dayankac προσφέρει επίσης την εμπειρογνωμοσύνη του ως συγγραφέας και εισηγητής σε επιτροπές περιβαλλοντικής και επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, καθώς και σε πολυάριθμες επαγγελματικές εκδηλώσεις.

Loading...